„Zawżdy usty śpiewali”, czyli o muzyce wokalnej w Kronice, to jest historyi świata Marcina Bielskiego (1564)
Article Sidebar
Main Article Content
Abstrakt
The article describes how to present vocal music in the most complete edition of Kronika of Marcin Bielski (1564). The view of the linguistic formation of this fragment of reality in an idiolectic approach from the 16th century confirms the use of several groups of words to describe this part of music that Bielski considers singing: the names of the melodic process of producing sound (śpiewać, odśpiewawać, przyśpiewawać, śpiewanie), what is sung (antyfona, cantica, gradał, hymn/hymna, kantyki, pienie, pieśń, proza, psalm, psałterz, responsyja, śpiewanie, żołtarz) and singers (psalterzysta, śpiewaczka, śpiewak). The conducted analyzes showed some features of Bielski’s lexical and research workshop and confirmed that his work is the beginning of perfecting the Polish language in many areas of its functioning.
Downloads
Article Details
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor, zgłaszając tekst do redakcji czasopisma „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica”, zaświadcza, iż jest on rezultatem wyłącznie jego własnej twórczości, że treść artykułu nie była dotychczas publikowana oraz że utwór nie narusza w żadnym stopniu praw autorskich ani praw pokrewnych innych osób, jak również innych praw osób trzecich, a także, że niczyje prawa do utworu (lub jego jakiejkolwiek części) nie zostały pominięte. Po podpisaniu umowy prawa majątkowe do opublikowanych materiałów zostają przeniesione na Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie.
Rocznik „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica” to czasopismo o otwartym dostępie, a cała jego zawartość jest udostępniana bezpłatnie dla użytkowników i instytucji na zasadach licencji Creative Commons CC-BY-NC-ND 4.0 (uznanie autorstwa, użycie niekomercyjne, bez utworów zależnych). Na podstawie tej licencji autorzy zgadzają się, że ich prace mogą być zgodnie z prawem ponownie wykorzystywane do jakichkolwiek celów, za wyjątkiem celów komercyjnych, bez konieczności uzyskania uprzedniej zgody ze strony autora lub wydawcy. Każdy może prace te czytać, pobierać, kopiować, drukować, rozpowszechniać oraz przetwarzać, pod warunkiem poprawnego oznaczenia autorstwa oraz oryginalnego miejsca publikacji. Publikowanych tekstów nie można wykorzystywać do tworzenia utworów zależnych (np. do tłumaczenia ich i publikowania w innym języku bez zgody wydawcy). Jest to zgodne z definicją otwartego dostępu BOAI (Budapest Open Access Initiative) „Studia Linguistica”nie pobiera opłat za składanie artykułów ani ich przetwarzanie.
Autor, przesyłając artykuł do redakcji „Studia Linguistica”, bezwględnie zgadza się z poniższymi punktami:
-
Oświadczam, że jestem Autorem lub Współautorem nadesłanego tekstu. Przesłany tekst nie był nigdzie publikowany, jest całkowicie oryginalny i nie narusza w żadnym stopniu praw autorskich ani praw pokrewnych innych osób, jak również innych praw osób trzecich, a także, że niczyje prawa do utwory nie zostały pominięte.
-
Oświadczam, że nadesłany tekst nie został złożony do recenzji lub/i publikacji w innym czasopiśmie.
-
Przyjmuję do wiadomości, że Autor ponosi pełną odpowiedzialność za każdy przypadek plagiatu, niezależnie od tego, czy został on wykryty podczas procesu recenzji, czy po publikacji w „Studia Linguistica”.
-
Oświadczam, że ponoszę pełną odpowiedzialność finansową i prawną za wszelkie roszczenia związane z utworem.
-
Potwierdzam uznanie wszystkich źródeł danych wykorzystanych i cytowanych w badaniach.
-
Potwierdzam, że artykuł został wykonany z należytą starannością zgodnie ze standardami edytorskimi „Studia Linguistica”.
Bibliografia
Bielski M., 2019, Kronika, to jest historyja świata, oprac. D. Śnieżko, D. Kozaryn przy współudziale E. Karczewskiej, t. 1–3, Szczecin.
Google Scholar
Boryś W., 2010, Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków.
Google Scholar
Mayenowa M.R. (red.), 2002, Słownik polszczyzny XVI wieku, t. 30, Warszawa.
Google Scholar
Mayenowa M.R. (red.), 2010, Słownik polszczyzny XVI wieku, t. 34, Warszawa.
Google Scholar
Muszkalska B., 2018, Kol isza be-lakasz vs mulier taceat in ecclesia. Głos kobiecy w judaizmie i chrześcijaństwie, „Liturgia Sacra. Przegląd Liturgiczno-Muzyczny”, R. 24, nr 1, s. 189–198.
Google Scholar
Pisarkowa K., 1963, Pomocnicze elementy języka muzykologii, „Język Polski”, R. 43, z. 2, s. 113–128.
Google Scholar
Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, 1980, oprac. Zespół Biblistów Polskich z inicjatywy Benedyktynów Tynieckich, wyd. 3 poprawione, Poznań.
Google Scholar
Potter J., Sorrell N., 2021, Historia śpiewu, tłum. K. Wiwer, Kraków.
Google Scholar
Prochowicz A., 2013, Jak mówimy o śpiewaniu? Metafory synestezyjne jako element językowego obrazu śpiewu ludzkiego w polszczyźnie, „Linguarum Silva”, nr 2, s. 55–70.
Google Scholar
Urbańczyk S. (red.), 1982–1987, Słownik staropolski, t. 9, Wrocław.
Google Scholar
Słownik polszczyzny XVI wieku, t. 1, 7, 8, 10, 13, 21, 35 – dostęp 13–15.03.2022
Google Scholar