Phraseological relationships and winged words from the film trilogy of Sylwester Chęciński (on selected examples)
Article Sidebar
Main Article Content
Abstract
In contemporary Polish, there are phraseologies and winged words that come from film, series, songs, the language of politics, advertising, popular TV and radio programs. S. Chęciński’s trilogy includes, among others, the following idioms and winged words: sami swoi; nie ma mocnych; dla zdrowotnosti a. dla zdrowotności; Podejdź do płota (jako i ja podchodzę); Sąd sądem, a sprawiedliwość musi być po naszej stronie; U mnie słowo droższe pieniędzy. In the texts, apart from the canonical forms of the relationships, there are also their modifications, cf. Sąd sądem, ale …; Sąd sądem, a sprawiedliwość musi być po Jarka stronie; Prawo prawem, ale sprawiedliwość musi być po naszej stronie; Sądy Sądami - ale sprawiedliwość musi być po naszej stronie; Sąd sądem, a sprawiedliwość PO naszej stronie musi być. Usually these are replacing, sometimes shortening or adding modifications. Innovation strengthens the invariant. Permanent verbal connections in canonical form, their modifications may in texts fulfill fatal, ludic, persuasive and informative functions.
Downloads
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Author, submitting a text to the editorial board of the journal “Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica", certifies that the content of the article has not been published so far and that the work does not violate in any way the copyright or related rights of other person, as well as other rights of third parties, and that no one's rights to the work (or any part thereof) have been missed. After signing the contract, the property rights to the published materials are transferred to the Scientific Publisher of the University of the National Education Commission, Krakow.
“Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica” is an open access journal, and all its content is made available free of charge to users and institutions under the Creative Commons CC-BY-NC-ND 4.0 license (attribution, non-commercial use, no derivative works). Under this license, the authors agree that their work may be lawfully reused for any purpose, except for commercial purposes, without the prior consent of the author or publisher. Everyone can read, download, copy, print, distribute and process these works, provided that the author's marking and the original publication place are correct. Published texts may not be used to create derivative works (e.g. to translate and publish in another language without the consent of the publisher). This is in line with the BOAI (Budapest Open Access Initiative) definition. "Studia Linguistica" does not charge for submitting or processing articles.
References
Bartmiński J., 2007, Opozycja swój/obcy a problem językowego obrazu świata, „Etnolingwistyka”, t. 19, s. 35–59.
Google Scholar
Bąba S., 1989, Innowacje frazeologiczne współczesnej polszczyzny, Poznań.
Google Scholar
Bobrowski J., 2017, Stylizacja językowa w filmie fabularnym – zarys koncepcji badawczej, „Poradnik Językowy”, z. 1, s. 38–48.
Google Scholar
Bobrowski J., 2020, „Staropolszczyzna” filmowa. Osobliwości językowe jako wykładniki stylizacji historycznej w dziełach audiowizualnych, Kraków.
Google Scholar
Bralczyk J., 2007, 444 zdania polskie, Warszawa.
Google Scholar
Chlebda W., 2005, Szkice o skrzydlatych słowach. Interpretacje lingwistyczne, Opole.
Google Scholar
Chlebda W., 2010, Skrzydlate słowa a frazeologia, [w:] Perspektywy współczesnej frazeologii polskiej. Teoria. Zagadnienia ogólne, red. S. Bąba, K. Skibski, M. Szyszek, Poznań, s. 9–20.
Google Scholar
Greszczuk B., 1988, Konstrukcje porównawcze i ich rozwój w języku polskim, Rzeszów.
Google Scholar
Ignatowicz-Skowrońska J., 2008, Frazeologizmy jako tworzywo stylu współczesnej powieści polskiej, Szczecin.
Google Scholar
Ignatowicz-Skowrońska J., 2015, Skrzydlate słowa Juliana Tuwima, „Studia Językoznawcze”, nr 14, s. 225–248.
Google Scholar
Ignatowicz-Skowrońska J., 2017, O kilku skrzydlatych słowach Henryka Sienkiewicza, „Studia Językoznawcze”, nr 16, s. 97–106.
Google Scholar
Jaworski M., 1986, Podręczna gramatyka języka polskiego, Warszawa.
Google Scholar
Kołodziejek E., 2007, Swoi i obcy w społecznej przestrzeni subkultur, „Etnolingwistyka”, t. 19, s. 133–141.
Google Scholar
Kresa M., 2016, Polszczyzna kresowa w filmie – analiza języka bohaterów „Samych swoich” (fonetyka, fleksja, składnia), „Prace Filologiczne”, t. 68, s. 167–182.
Google Scholar
Kresa M., 2019, Filmowa stylizacja gwarowa na przykładzie lwowskiego bałaku w polskich filmach fabularnych (1936-2012), Warszawa.
Google Scholar
Lewicki A.M., 1976, Wprowadzenie do frazeologii syntaktycznej. Teoria zwrotu frazeologicznego, Katowice.
Google Scholar
Lewicki A.M., 1983, Składnia związków frazeologicznych, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego”, z. XL, s. 75–76.
Google Scholar
Lewicki A.M., 2003a, Uwagi o problemie „skrzydlatych słów”, [w:] A.M. Lewicki, Studia z teorii frazeologii, Łask, s. 301–306.
Google Scholar
Lewicki A.M., 2003b, Zakres frazeologii, [w:] A.M. Lewicki, Studia z teorii frazeologii, Łask, s. 155–167.
Google Scholar
Lewicki A.M., Pajdzińska A., 1993, Frazeologia, [w:] Encyklopedia kultury polskiej XX wieku, t. 2. Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Wrocław, s. 307–323.
Google Scholar
Najlepsze kasztany. Księga cytatów polskiego filmu, wybór i oprac. M. Hendrykowski, Poznań 2013.
Google Scholar
Nowak P., 2007, Opozycja swój/obcy a skuteczność komunikacji – wybrane zagadnienia, „Etnolingwistyka”, t. 19, s. 99–108.
Google Scholar
Nowakowska B., 2005, Nowe połączenia wyrazowe we współczesnej polszczyźnie, Kraków.
Google Scholar
Piwowar J., 2019, Żyrafy nadal wchodzą do szafy? Kultowe teksty z PRL-u we współczesnej przestrzeni komunikowania społecznego, „Media – Kultura – Komunikacja Społeczna”, t. 3, s. 69–85, https://doi.org/10.31648/mkks.2974.
Google Scholar
Połowniak-Wawrzonek D., 2010, Wpływ mediów na współczesną polską frazeologię, Kielce.
Google Scholar
Połowniak-Wawrzonek D., 2020, Związki frazeologiczne i skrzydlate słowa powstałe pod wpływem języka polityki oraz ich modyfikacje, Kielce.
Google Scholar
Połowniak-Wawrzonek D., 2021, Frazeologizmy i skrzydlate słowa wywodzące się z piosenek oraz modyfikacje tych połączeń (na wybranych przykładach), Kraków.
Google Scholar
Połowniak-Wawrzonek D., 2022, Film i serial telewizyjny jako źródła frazeologizmów oraz skrzydlatych słów (na wybranych przykładach), Kraków.
Google Scholar
Połowniak-Wawrzonek D., Rosińska-Mamej A., 2020, Frazeologizmy i skrzydlate słowa powstałe wskutek oddziaływania filmu, [w:] W kręgu języka i kultury, red. M. Marczewska, H. Mijas, Kielce, s. 129–139.
Google Scholar
Skowronek B., 2020, Język w filmie. Ujęcie mediolingwistyczne, Kraków.
Google Scholar
Smoleń-Wawrzusiszyn M., 2016, „Nieznośna lekkość bytu”– skrzydlate słowa w retorycznych interpretacjach, „Białostockie Archiwum Językowe”, nr 16, s. 265–283.
Google Scholar
Szerszunowicz J., 2014, Konotacje intrakulturowych skrzydlatych słów w przekładzie, „Studia Wschodniosłowiańskie”, t. 14, s. 261–279.
Google Scholar
Tarsa J., 1995, Dyskretny urok nagłówka, czyli skrzydlate słowa na łamach dzisiejszej prasy, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Opolskiego. Filologia Rosyjska”, t. 34, s. 101–107.
Google Scholar
Terentiew N., 2004, Zwierzenia kontrolowane, Warszawa.
Google Scholar
Żmigrodzki P., 2016, Od „słynnego cytatu” do nieciągłej jednostki języka. O kilku nowszych frazeologizmach „filmowych” w Wielkim słowniku języka polskiego PAN, [w:] Perspektywy współczesnej frazeologii polskiej. Geneza dawnych i nowych frazeologizmów polskich, red. G. Dziamska-Lenart, J. Liberek, Poznań, s. 117–134.
Google Scholar