ТОСКА, czyli jak się mówi o smutku po rosyjsku i po polsku (na wybranych przykładach literackich)
Article Sidebar
Main Article Content
Abstrakt
The article focuses on ways of expressing sadness in Russian and Polish, particularly on the features of the linguo-cultural concept of ТОСКА, which is difficult to express in translation. Selected translation decisions are analysed of quotations from literary classics from various epochs, such as Maria Dąbrowska, Jarosław Iwaszkiewicz or Aleksander Wat - as translators of Chekhov. Some examples from Old Russian and Romantic epochs are discussed too in Julian Tuwim’s translation into Polish and Wilhelm Lewik’s into Russian. It is confirmed that for some concepts, such as ТОСКА, ДУША, СУДЬБА, no corresponding ones exist in other languages and other linguo-cultural equivalents need to be proposed.
Downloads
Article Details
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor, zgłaszając tekst do redakcji czasopisma „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica”, zaświadcza, iż jest on rezultatem wyłącznie jego własnej twórczości, że treść artykułu nie była dotychczas publikowana oraz że utwór nie narusza w żadnym stopniu praw autorskich ani praw pokrewnych innych osób, jak również innych praw osób trzecich, a także, że niczyje prawa do utworu (lub jego jakiejkolwiek części) nie zostały pominięte. Po podpisaniu umowy prawa majątkowe do opublikowanych materiałów zostają przeniesione na Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie.
Rocznik „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica” to czasopismo o otwartym dostępie, a cała jego zawartość jest udostępniana bezpłatnie dla użytkowników i instytucji na zasadach licencji Creative Commons CC-BY-NC-ND 4.0 (uznanie autorstwa, użycie niekomercyjne, bez utworów zależnych). Na podstawie tej licencji autorzy zgadzają się, że ich prace mogą być zgodnie z prawem ponownie wykorzystywane do jakichkolwiek celów, za wyjątkiem celów komercyjnych, bez konieczności uzyskania uprzedniej zgody ze strony autora lub wydawcy. Każdy może prace te czytać, pobierać, kopiować, drukować, rozpowszechniać oraz przetwarzać, pod warunkiem poprawnego oznaczenia autorstwa oraz oryginalnego miejsca publikacji. Publikowanych tekstów nie można wykorzystywać do tworzenia utworów zależnych (np. do tłumaczenia ich i publikowania w innym języku bez zgody wydawcy). Jest to zgodne z definicją otwartego dostępu BOAI (Budapest Open Access Initiative) „Studia Linguistica”nie pobiera opłat za składanie artykułów ani ich przetwarzanie.
Autor, przesyłając artykuł do redakcji „Studia Linguistica”, bezwględnie zgadza się z poniższymi punktami:
-
Oświadczam, że jestem Autorem lub Współautorem nadesłanego tekstu. Przesłany tekst nie był nigdzie publikowany, jest całkowicie oryginalny i nie narusza w żadnym stopniu praw autorskich ani praw pokrewnych innych osób, jak również innych praw osób trzecich, a także, że niczyje prawa do utwory nie zostały pominięte.
-
Oświadczam, że nadesłany tekst nie został złożony do recenzji lub/i publikacji w innym czasopiśmie.
-
Przyjmuję do wiadomości, że Autor ponosi pełną odpowiedzialność za każdy przypadek plagiatu, niezależnie od tego, czy został on wykryty podczas procesu recenzji, czy po publikacji w „Studia Linguistica”.
-
Oświadczam, że ponoszę pełną odpowiedzialność finansową i prawną za wszelkie roszczenia związane z utworem.
-
Potwierdzam uznanie wszystkich źródeł danych wykorzystanych i cytowanych w badaniach.
-
Potwierdzam, że artykuł został wykonany z należytą starannością zgodnie ze standardami edytorskimi „Studia Linguistica”.
Bibliografia
Бердяев Н., 1990, Судьба России, Советский писатель, Москва.
Google Scholar
Булгаков М., 2007, Собрание сочинений в 8 томах, t. VII: Мастер и Маргарита, АСТ, Астрель, Москва.
Google Scholar
Колесов В., 2007, Русская ментальность в языке и тексте, Петербургское востоковедение, С-Петербург.
Google Scholar
Ларина Т., 2009, Категория вежливости и стиль коммуникации. Сопоставление английских и русских лингвокултурных традиций, Рукописные памятники Древней Руси, Москва.
Google Scholar
Мицкевич А., 1974, Стихотворения, Художественная литература, Москва.
Google Scholar
Платонов А., 1978, Избранные произведения, t. I: Рассказы (1921–1934), Художественная литература, Москва.
Google Scholar
Пушкин А., 1978, Собранные сочинения, Художественная литература, Москва.
Google Scholar
Солженицын A., 2000, Русский словарь языкового расширения, 3-е изд., Русски путь, Москва.
Google Scholar
Степанов Ю., 1997, Константы. Словарь русской культуры, Языки русской культуры, Москва.
Google Scholar
Степанов Ю., 2007, Концепты. Тонкая пленка цивилизации, Языки слaвянских култур, Москва.
Google Scholar
Чехов A., 2014, Дама с собачкой. Повести и рассказы, Эксмо, Москва.
Google Scholar
Bułat Silva Z., Saudade, czyli portugalska tęsknota za czymś, co być mogło, a nie było, [w:] Anatomia szczęścia. Emocje pozytywne w językach i kulturach świata, 2005, red. A. Duszak, N. Pawlak, Wyd. UW, Warszawa.
Google Scholar
Bułhakow M., 2016, Mistrz i Małgorzata, tłum. L.A. Przebinda, G. Przebinda, I. Przebinda, Znak, Kraków.
Google Scholar
Czechow A., 1956, Zrozumiał, tłum. A. Wat, [w:] A. Czechow, Dzieła w jedenastu tomach, red. N. Modzelewska, t. II: Opowiadania, Czytelnik, Warszawa.
Google Scholar
Czechow A., 1984, Wańka i inne opowiadania, Nasza Księgarnia, Warszawa.
Google Scholar
Czechow A., 1989, Opowiadania i opowieści, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
Google Scholar
Mickiewicz A., 1993, Wiersze, [w:] A. Mickiewicz, Dzieła w siedemnastu tomach, t. I, Wydanie rocznicowe 1798–1998, Czytelnik, Warszawa.
Google Scholar
Nabokov V., 2016, Własnym zdaniem, tłum. M. Szczubiałka, Aletheia, Warszawa.
Google Scholar
Opowieść o niewidzialnym grodzie Kitieżu. Z legend i podań dawnej Rusi, 1988, wybór i przekład R. Łużny, Pax, Warszawa.
Google Scholar
Pesoa F., 2007, Księga niepokoju spisana przez Bernarda Soaresa, pomocnika księgowego w Lizbonie, tłum. M. Lipszyc, Świat Literacki, Warszawa.
Google Scholar
Styrcz-Przebinda L., 2014, Słowiańskość w zachodnim świecie. Nabokov, wieczny tłumacz, [w:] Komunikacja międzykulturowa w świetle współczesnej translatologii, t. I, red. R. Kujawska i in., UWM, Olsztyn.
Google Scholar
Tuwim J., 2006, Tłumaczenia poetyckie, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
Google Scholar
Wierzbicka A., 1999, Język – umysł – kultura, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar