Czy Bamberka jest poznanianką? Poznańskość Bambrów w świetle ich antroponimii
Article Sidebar
Main Article Content
Abstrakt
The subject of the article are the names of women - settlers from Bamberg who had lived in the urban villages of Poznań since 1719, and representatives of next generations of Bamberg families. The eponymous Bamberka is treated as an element of the cultural heritage of Poznanians (in both tangible and intangible aspect). The question about Bamberka’s Poznańness refers to the attribution of the same stereotypical traits and common values reproduced on an onymic plane to both Poznanians and Bambers. The model of a Catholic, founded on considering religion an authority in all social matters, determined choices of names made by Bambers and native inhabitants of villages in the suburbs of Poznań to the same degree. The author proves that common values, cultural connotations and onymic stereotypes favoured integration of both groups.
Downloads
Article Details
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor, zgłaszając tekst do redakcji czasopisma „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica”, zaświadcza, iż jest on rezultatem wyłącznie jego własnej twórczości, że treść artykułu nie była dotychczas publikowana oraz że utwór nie narusza w żadnym stopniu praw autorskich ani praw pokrewnych innych osób, jak również innych praw osób trzecich, a także, że niczyje prawa do utworu (lub jego jakiejkolwiek części) nie zostały pominięte. Po podpisaniu umowy prawa majątkowe do opublikowanych materiałów zostają przeniesione na Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie.
Rocznik „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica” to czasopismo o otwartym dostępie, a cała jego zawartość jest udostępniana bezpłatnie dla użytkowników i instytucji na zasadach licencji Creative Commons CC-BY-NC-ND 4.0 (uznanie autorstwa, użycie niekomercyjne, bez utworów zależnych). Na podstawie tej licencji autorzy zgadzają się, że ich prace mogą być zgodnie z prawem ponownie wykorzystywane do jakichkolwiek celów, za wyjątkiem celów komercyjnych, bez konieczności uzyskania uprzedniej zgody ze strony autora lub wydawcy. Każdy może prace te czytać, pobierać, kopiować, drukować, rozpowszechniać oraz przetwarzać, pod warunkiem poprawnego oznaczenia autorstwa oraz oryginalnego miejsca publikacji. Publikowanych tekstów nie można wykorzystywać do tworzenia utworów zależnych (np. do tłumaczenia ich i publikowania w innym języku bez zgody wydawcy). Jest to zgodne z definicją otwartego dostępu BOAI (Budapest Open Access Initiative) „Studia Linguistica”nie pobiera opłat za składanie artykułów ani ich przetwarzanie.
Autor, przesyłając artykuł do redakcji „Studia Linguistica”, bezwględnie zgadza się z poniższymi punktami:
-
Oświadczam, że jestem Autorem lub Współautorem nadesłanego tekstu. Przesłany tekst nie był nigdzie publikowany, jest całkowicie oryginalny i nie narusza w żadnym stopniu praw autorskich ani praw pokrewnych innych osób, jak również innych praw osób trzecich, a także, że niczyje prawa do utwory nie zostały pominięte.
-
Oświadczam, że nadesłany tekst nie został złożony do recenzji lub/i publikacji w innym czasopiśmie.
-
Przyjmuję do wiadomości, że Autor ponosi pełną odpowiedzialność za każdy przypadek plagiatu, niezależnie od tego, czy został on wykryty podczas procesu recenzji, czy po publikacji w „Studia Linguistica”.
-
Oświadczam, że ponoszę pełną odpowiedzialność finansową i prawną za wszelkie roszczenia związane z utworem.
-
Potwierdzam uznanie wszystkich źródeł danych wykorzystanych i cytowanych w badaniach.
-
Potwierdzam, że artykuł został wykonany z należytą starannością zgodnie ze standardami edytorskimi „Studia Linguistica”.
Bibliografia
Arneth K., 1956, Die Familiennamen des ehemaligen Hochstifts Bamberg, „Jahrbuch für fränkische Landesforschung“ 16, s. 143–154.
Google Scholar
Bach A., 1943, Die deutsche Personennamen, Heidelberg.
Google Scholar
Bartmiński J., 2019, Tradycja i pamięć językowa uśpiona, pielęgnowana i ożywiana. Pytania o źródła polskiej tożsamości kulturowej, „Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury”, t. 31, s. 7–13.
Google Scholar
Bär M., 1882, Die „Bamberger” bei Posen. Zugleich ein Beitrag zur Geschichte der Polonisierungsbestreubungen in der Provinz Posen, Posen.
Google Scholar
Brzezińska A.W., Szczepaniak-Kroll A., Szymoszyn A., red., 2019, 300 lat Bambrów w Poznaniu. Wkład małych wspólnot migracyjnych w dziedzictwo kulturowe Polski, Poznań.
Google Scholar
Chlebda W., 2019, Jak historia odkłada się w pamięci, jak pamięć odkłada się w języku, „Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury”, t. 31, s. 55–72.
Google Scholar
Debus F., 2012, Namenkunde und Namengeschichte. Eine Einführung, Berlin.
Google Scholar
Fros H., Sowa F., 2007, Księga imion i świętych, Kraków.
Google Scholar
Gałkowski A., 2012, Propozycje a rozstrzygnięcia terminologiczno-pojęciowe dotyczące chrematonimii, [w:] W komunikacyjnej przestrzeni nazw własnych i pospolitych. Księga jubileuszowa dedykowana profesorowi Robertowi Mrózkowi, red. I. Łuc, M. Pogłódek, Katowice, s. 187–200.
Google Scholar
Gałkowski A., 2015, Funkcja marketingowa chrematonimów w przestrzeni gospodarczej, [w:] Funkcje nazw własnych w kulturze i komunikacji, red. I. Sarnowska-Giefing, M. Balowski, M. Graf, Poznań, s. 171–180.
Google Scholar
Gałkowski A., 2018, Definicja i zakres chrematonimii, „Folia Onomastica Croatia” XXVII, s. 1–14.
Google Scholar
Kohlheim F., 2000, Die Rufnamen der beiden ersten Bayreuther Stadtbücher (1430–1472), [w:] Stadtbücher als namenkundliche Quelle, red. F. Debus, Stuttgart, s. 325–339.
Google Scholar
Kresa M., 2013, Antroponimia historycznego pogranicza mazowiecko-podlaskiego w XVIII wieku na przykładzie parafii Stoczek w ówczesnym dekanacie kamieńczykowskim. Imiona, Warszawa.
Google Scholar
Kunze K., 2004, dtv-Atlas Namenkunde. Vor- und Familiennamen im Deutschen Sprachgebiet, München.
Google Scholar
Kutrzeba S., ks. Mańkowski A., 1938, Polskie Ustawy Wiejskie XV–XVIII w., Archiwum Komisji Prawniczej PAU, t. XI, Kraków.
Google Scholar
Lavabre M.C., 2014, Między historią a pamięcią: w poszukiwaniu metody, [w:] (Kon)teksty pamięci. Antologia, red. K. Kończal, Warszawa, s. 53–63.
Google Scholar
Czy Bamberka jest poznanianką? Poznańskość Bambrów w świetle ich antroponimii Malec M., 1994, Imiona chrześcijańskie w średniowiecznej Polsce, Kraków.
Google Scholar
Menz M., 2014, Pamięć historyczna, [w:] Modi memorandi. Leksykon kultury pamięci, red. M. Saryusz-Wolska, R. Traba, współpr. J. Kalicka, Warszawa, s. 328–330.
Google Scholar
Minksztym J., 2019, Czy Bamberka jest poznanianką? Ubiór ludowy jako wyraz tożsamości grupy, [w:] 300 lat Bambrów w Poznaniu. Wkład małych wspólnot migracyjnych w dziedzictwo kulturowe Polski, red. A.W. Brzezińska, A. Szczepaniak-Kroll, A. Szymoszyn, Poznań, s. 141–162.
Google Scholar
Minksztym J., red., 2015, Strój bamberski, Wrocław. [t. 47 serii Atlas Polskich Strojów Ludowych, red. A.W. Brzezińska, cz. 2, Wielkopolska, z. 6]
Google Scholar
Mrugalska-Banaszak M., 2019, 300 lat razem. Poznańscy Bambrzy, Poznań.
Google Scholar
Palinciuc-Dudek E., Dudek P., 2017, W stronę asymilacji, integracji czy separacji? O imionach w aspekcie dwukulturowości i emigracji, „Onomastica” LXI, z. 2, s. 253–263.
Google Scholar
Paleczny T., 2008, Socjologia tożsamości, Kraków.
Google Scholar
Paradowska M., 2013, Bambrzy mieszkańcy dawnych wsi miasta Poznania, Poznań.
Google Scholar
Posern-Zieliński A., 2019, Tożsamość zagrożona i odbudowana. Specyfika małych grup etnokulturowych, [w:] 300 lat Bambrów w Poznaniu. Wkład małych wspólnot migracyjnych w dziedzictwo kulturowe Polski, red. A.W. Brzezińska, A. Szczepaniak-Kroll, A. Szymoszyn, Poznań, s. 15–41.
Google Scholar
Rudnicka-Fira E., 2012, Żeńskie imiona chrzestne w szesnastowiecznym Krakowie – tendencje nazewnicze, [w:] W komunikacyjnej przestrzeni nazw własnych i pospolitych. Księga jubileuszowa dedykowana profesorowi Robertowi Mrózkowi, red. I. Łuc, M.P. Pogłódek, Katowice, s. 289–299.
Google Scholar
Rudnicka-Fira E., 2013, Imiennictwo krakowian od XVI do XVIII wieku na tle historii i kultury, Kraków.
Google Scholar
Rudnicka-Fira E., 2007, Najpopularniejsze imiona żeńskie w średniopolskich dokumentach krakowskich przejawem trwałości i kultury, „Prace Filologiczne” LVIII, s. 479–486.
Google Scholar
Sarnowska-Giefing I., w druku, Z antroponomastykonu kultury. Imiona Bambrów poznańskich w XVIII wieku – rekonesans badawczy, „Prace Językoznawcze Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego”.
Google Scholar
Seibicke W., 1987, Was bedeutet – haus in Frauennamen, „Namenkundliche Informationen“ 52, s. 37–39.
Google Scholar
Skowronek K., 2001, Współczesne nazwisko polskie. Studium statystyczno-kognitywne, Kraków.
Google Scholar
Skulina T., 2008a, Najczęstsze chrzestne imiona kobiet w XIV i XV wieku, [w:] tegoż, Z przeszłości imion i nazwisk oraz dawnych form polskich, wstęp i dobór tekstów K. Zierhoffer, Poznań, s. 182–192. Pierwodruk: „Poznańskie Studia Polonistyczne” XIV/XV (1986/1987), s. 251–258.
Google Scholar
Skulina T., 2008b, Imiona kobiet w Wielkopolsce w XVI i XVII wieku, [w:] tegoż, Z przeszłości imion i nazwisk oraz dawnych form polskich, wstęp i dobór tekstów K. Zierhoffer, Poznań, s. 193–216. Pierwodruk: „Slavia Occidentalis” XLV (1988),
Google Scholar
s. 47–60.
Google Scholar
Szczepaniak-Kroll A., 2010, Tożsamość poznańskich rodzin pochodzenia niemieckiego. Losy Bajerleinów i Dittrichów (XVIII–XX w.), Poznań.
Google Scholar
Tomicki R., 1973, Tradycja i jej znaczenie w kulturze chłopskiej, „Etnografia Polska” XVII, z. 2, s. 41–58.
Google Scholar
Wawrzyniak J., 2014, Pamięć zbiorowa, [w:] Modi memorandi. Leksykon kultury pamięci, red. M. Saryusz-Wolska, R. Traba, współpr. J. Kalicka, Warszawa, s. 314–351.
Google Scholar
Wiesiołowski J., 2001, Rataje i Żegrze w okresie średniowiecznym, „Kronika Miasta Poznania”, nr 3: Rataje i Żegrze.
Google Scholar
Wojciechowska Z., 2019, Materiały źródłowe do historii Bambrów w latach 1708–1783 w zasobach Archiwum Państwowego w Poznaniu, „Kronika Miasta Poznania”, nr 2: Bambrzy, s. 29–40.
Google Scholar
Wysocka B., 1981, Regionalizm wielkopolski w II Rzeczypospolitej 1919–1939, Poznań.
Google Scholar
Zaleski W. ks., 1995, Święci na każdy dzień, Warszawa.
Google Scholar
Żarczyńska J., 2019, O osadnikach bamberskich w prasie polskiej od przełomu XIX i XX wieku do roku 1939, „Kronika Miasta Poznania”, nr 2: Bambrzy, s. 142–155.
Google Scholar