Badanie kohezji jako element oceny dyskursu zaburzonego (na przykładzie dyskursu pacjentów z afazją mieszaną)
Article Sidebar
Main Article Content
Abstrakt
Niniejszy artykuł jest próbą usystematyzowania na gruncie polskim wiedzy dotyczącej badania kohezji w dyskursie zaburzonym w odwołaniu do przedstawionej teorii M. Halliday’a i R. Hasan z roku 1976 pt. Cohesion in English. Dokonano przeglądu literatury w określaniu samego pojęcia kohezji oraz jej wyznaczników. Następnie odniesiono wiedzę do badań w językoznawstwie strukturalnym. Kolejno przedstawiono wyniki badań kohezji w dyskursie zaburzonym u osób z afazją mieszaną, wskazując znaczenie wyznaczników w odniesieniu do rodzaju dyskursu.
Downloads
Article Details
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor, zgłaszając tekst do redakcji czasopisma „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica”, zaświadcza, iż jest on rezultatem wyłącznie jego własnej twórczości, że treść artykułu nie była dotychczas publikowana oraz że utwór nie narusza w żadnym stopniu praw autorskich ani praw pokrewnych innych osób, jak również innych praw osób trzecich, a także, że niczyje prawa do utworu (lub jego jakiejkolwiek części) nie zostały pominięte. Po podpisaniu umowy prawa majątkowe do opublikowanych materiałów zostają przeniesione na Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie.
Rocznik „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica” to czasopismo o otwartym dostępie, a cała jego zawartość jest udostępniana bezpłatnie dla użytkowników i instytucji na zasadach licencji Creative Commons CC-BY-NC-ND 4.0 (uznanie autorstwa, użycie niekomercyjne, bez utworów zależnych). Na podstawie tej licencji autorzy zgadzają się, że ich prace mogą być zgodnie z prawem ponownie wykorzystywane do jakichkolwiek celów, za wyjątkiem celów komercyjnych, bez konieczności uzyskania uprzedniej zgody ze strony autora lub wydawcy. Każdy może prace te czytać, pobierać, kopiować, drukować, rozpowszechniać oraz przetwarzać, pod warunkiem poprawnego oznaczenia autorstwa oraz oryginalnego miejsca publikacji. Publikowanych tekstów nie można wykorzystywać do tworzenia utworów zależnych (np. do tłumaczenia ich i publikowania w innym języku bez zgody wydawcy). Jest to zgodne z definicją otwartego dostępu BOAI (Budapest Open Access Initiative) „Studia Linguistica”nie pobiera opłat za składanie artykułów ani ich przetwarzanie.
Autor, przesyłając artykuł do redakcji „Studia Linguistica”, bezwględnie zgadza się z poniższymi punktami:
-
Oświadczam, że jestem Autorem lub Współautorem nadesłanego tekstu. Przesłany tekst nie był nigdzie publikowany, jest całkowicie oryginalny i nie narusza w żadnym stopniu praw autorskich ani praw pokrewnych innych osób, jak również innych praw osób trzecich, a także, że niczyje prawa do utworu nie zostały pominięte.
-
Oświadczam, że nadesłany tekst nie został złożony do recenzji lub/i publikacji w innym czasopiśmie.
-
Przyjmuję do wiadomości, że Autor ponosi pełną odpowiedzialność za każdy przypadek plagiatu, niezależnie od tego, czy został on wykryty podczas procesu recenzji, czy po publikacji w „Studia Linguistica”.
-
Oświadczam, że ponoszę pełną odpowiedzialność finansową i prawną za wszelkie roszczenia związane z utworem.
-
Potwierdzam uznanie wszystkich źródeł danych wykorzystanych i cytowanych w badaniach.
-
Potwierdzam, że artykuł został wykonany z należytą starannością zgodnie ze standardami edytorskimi „Studia Linguistica”.
Bibliografia
Badash M., 2021, Topic shifts in spontaneous interaction of speakers with schizophrenia: Cohesion and thematic structures, „Text & Talk” XLI(2), s. 141–163. doi:10.1515/text-2019–0113 (dostęp 13.08.2024)
Google Scholar
Bellert I., 1971, O pewnym warunku spójności tekstu, [w:] O spójności tekstu. Praca zbiorowa, red. M.R. Mayenowa, Wrocław, s. 45–75
Google Scholar
Czachur W., 2020, Lingwistyka dyskursu jako integrujący program badawczy, Wrocław, s. 7–15.
Google Scholar
Dębski R., Wójcik‑Topór P., Knapek M., 2021, Polish language of aphasia: A scoping review in the era of the International Classification of Functioning, Disability and Health, „Linguistica Silesiana” XLII, s. 261–280.
Google Scholar
van Dijk T.A., 2001, Dyskurs jako struktura i proces, [w:] Dyskurs jako struktura i proces, red. T.A. van Dijk, Warszawa, s. 1–12.
Google Scholar
Duszak A., 1998, Tekst, dyskurs, komunikacja międzykulturowa, Warszawa.
Google Scholar
Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, red. K. Polański, Wrocław 1993.
Google Scholar
Gajda S., 1982, Podstawy badań stylistycznych nad językiem naukowym, Warszawa.
Google Scholar
George D., Mallery P., 2016, IBM SPSS statistics 23 step by step: A simple guide and reference, Routledge.
Google Scholar
Grzegorczykowa R., 2007, Wstęp do językoznawstwa, Warszawa, s. 12–21.
Google Scholar
Halliday M., Hasan R., 1976, Cohesion in English, London.
Google Scholar
Heinz A., 1978, Dzieje językoznawstwa w zarysie, Warszawa.
Google Scholar
Jakobson R., 1989, Dwa aspekty języka i dwa typy zakłóceń afatycznych, [w:] W poszukiwaniu istoty języka: wybór pism, t. 2, red. M.R. Mayenowa, Warszawa.
Google Scholar
Karolak S., 1993, Spójność syntaktyczna (koherencja), [w:] Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, red. K. Polański, Wrocław, s. 503–505.
Google Scholar
Klemensiewicz Z., 1969, Zarys składni polskiej, Warszawa.
Google Scholar
Leontiewa N., 1971, O pewnych właściwościach tekstu, [w:] O spójności tekstu. Praca zbiorowa, red. M.R. Mayenowa, Wrocław, s. 13–16.
Google Scholar
Majkowski G., 2010, Powtórzenia jako wykładniki kohezji w publicystyce okresu oświecenia, „Językoznawstwo. Współczesne badania, problemy i analizy językoznawcze” I(4), s. 51–64.
Google Scholar
Mayenowa M.R., 1971, Spójność tekstu a postawa odbiorcy, [w:] O spójności tekstu. Praca zbiorowa, red. M.R. Mayenowa, Wrocław, s. 192–194.
Google Scholar
Pilch T., Bauman T., 2010, Metody i techniki badań pedagogicznych, Rzeszów.
Google Scholar
Ryglewicz D., Milewska D., 2004, Epidemiologia afazji u chorych z udarem mózgu, „Udar Mózgu” VI(2), s. 65–70.
Google Scholar
de Saussure F., 2002, Kurs językoznawstwa ogólnego, Warszawa.
Google Scholar
Skorupka S., 1969, Podstawy klasyfikacji jednostek frazeologicznych, „Prace Filologiczne” XIX, s. 219–226.
Google Scholar
Słownik języka polskiego PWN, https://sjp.pwn.pl/ (dostęp 2.09.2024)
Google Scholar
Słownik współczesnego języka polskiego, red. B. Dunaj, t.1, Warszawa 1998.
Google Scholar
Wilkoń A., 2002, Spójność i struktura tekstu, Kraków.
Google Scholar
Wojenka‑Karasek M., 2016, Wykładniki spójności w tekstach pisanych przez obcokrajowców (na materiale egzaminów certyfikatowych z języka polskiego jako obcego), rozprawa doktorska, Łódź.
Google Scholar
Wolański A., 2006, Siedem kanonów stylu komunikatywnego, czyli jak pisać, by nas czytano chętnie i powszechnie, [w:] Polszczyzna na co dzień, red. M. Bańko, Warszawa, s. 1–32.
Google Scholar
Wójcik‑Topór P., Malina U., Michalik J., 2024, Spójnik jako jeden z wyznaczników kohezji w dyskursie zaburzonym u osób z afazją, „Poradnik Językowy” IV, s. 62–77.
Google Scholar
Wright H.H., Capilouto G.J., 2012, Considering a multi-level approach to understanding maintenance of global coherence in adults with aphasia, „Aphasiology” XXVI, s. 656–672.
Google Scholar
Zhang M., Geng L., Yang Y., Ding H., 2020, Cohesion in the discourse of people with post-stroke aphasia, „Clinical Linguistics & Phonetics” XXXV(1), doi:10.1080/02699206.2020.1734864 (dostęp 08.09.2023)
Google Scholar
Żydek-Bednarczuk U., 2005, Wprowadzenie do lingwistycznej analizy tekstu, Kraków.
Google Scholar