Makrostruktura i mikrostruktura wypowiedzi narracyjnych dwujęzycznych bliźniąt – przyczynek do dalszych badań
Article Sidebar
Main Article Content
Abstrakt
Celem artykułu jest zaprezentowanie charakterystyki i porównanie kompetencji narracyjnej u dwujęzycznych, polsko‑angielskich bliźniaków. Badanie ulokowano w perspektywie interdyscyplinarnej, ponieważ związane jest z językoznawstwem, glottodydaktyką oraz logopedią. Jego przedmiotem są dziecięce opowiadania utworzone na bazie dwóch historyjek obrazkowych z narzędzia MAIN. Do analizy danych zastosowano schematy makrostruktury wypowiedzi według autorów MAIN oraz mikrostruktury autorstwa S. Grabiasa, T. Woźniaka i M. Kurkowskiego. Badanie porównawcze wykazało podobieństwa w zakresie makro i mikrostruktury w obu językach dzieci. Ich anglo- i polskojęzyczne wypowiedzi ukazały budowanie niekompletnych epizodów historyjek, brak intonacyjnego zróżnicowania opowieści oraz ubogi w nich zasób leksykalny. Dzieci bazowały głównie na rzeczownikach i czasownikach odwołujących się do przedstawionych wydarzeń oraz bohaterów.
Downloads
Article Details
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor, zgłaszając tekst do redakcji czasopisma „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica”, zaświadcza, iż jest on rezultatem wyłącznie jego własnej twórczości, że treść artykułu nie była dotychczas publikowana oraz że utwór nie narusza w żadnym stopniu praw autorskich ani praw pokrewnych innych osób, jak również innych praw osób trzecich, a także, że niczyje prawa do utworu (lub jego jakiejkolwiek części) nie zostały pominięte. Po podpisaniu umowy prawa majątkowe do opublikowanych materiałów zostają przeniesione na Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie.
Rocznik „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica” to czasopismo o otwartym dostępie, a cała jego zawartość jest udostępniana bezpłatnie dla użytkowników i instytucji na zasadach licencji Creative Commons CC-BY-NC-ND 4.0 (uznanie autorstwa, użycie niekomercyjne, bez utworów zależnych). Na podstawie tej licencji autorzy zgadzają się, że ich prace mogą być zgodnie z prawem ponownie wykorzystywane do jakichkolwiek celów, za wyjątkiem celów komercyjnych, bez konieczności uzyskania uprzedniej zgody ze strony autora lub wydawcy. Każdy może prace te czytać, pobierać, kopiować, drukować, rozpowszechniać oraz przetwarzać, pod warunkiem poprawnego oznaczenia autorstwa oraz oryginalnego miejsca publikacji. Publikowanych tekstów nie można wykorzystywać do tworzenia utworów zależnych (np. do tłumaczenia ich i publikowania w innym języku bez zgody wydawcy). Jest to zgodne z definicją otwartego dostępu BOAI (Budapest Open Access Initiative) „Studia Linguistica”nie pobiera opłat za składanie artykułów ani ich przetwarzanie.
Autor, przesyłając artykuł do redakcji „Studia Linguistica”, bezwględnie zgadza się z poniższymi punktami:
-
Oświadczam, że jestem Autorem lub Współautorem nadesłanego tekstu. Przesłany tekst nie był nigdzie publikowany, jest całkowicie oryginalny i nie narusza w żadnym stopniu praw autorskich ani praw pokrewnych innych osób, jak również innych praw osób trzecich, a także, że niczyje prawa do utworu nie zostały pominięte.
-
Oświadczam, że nadesłany tekst nie został złożony do recenzji lub/i publikacji w innym czasopiśmie.
-
Przyjmuję do wiadomości, że Autor ponosi pełną odpowiedzialność za każdy przypadek plagiatu, niezależnie od tego, czy został on wykryty podczas procesu recenzji, czy po publikacji w „Studia Linguistica”.
-
Oświadczam, że ponoszę pełną odpowiedzialność finansową i prawną za wszelkie roszczenia związane z utworem.
-
Potwierdzam uznanie wszystkich źródeł danych wykorzystanych i cytowanych w badaniach.
-
Potwierdzam, że artykuł został wykonany z należytą starannością zgodnie ze standardami edytorskimi „Studia Linguistica”.
Bibliografia
Akinci M.-A., Harriet J., Kern S., 2001, Influence of L1 Turkish on L2 French narratives, [w:] Narrative Development in a Multilingual Context, red. L. Verhoeven, S. Strömqvist, Amsterdam‑Filadelfia, s. 189–208.
Google Scholar
Barron-Hauwaert S., 2011, Bilingual Siblings: Language Use in Families, Bristol.
Google Scholar
Bartmiński J., 2007, Językowe podstawy obrazu świata, Lublin.
Google Scholar
Biernacka-Licznar K., 2013, Narracyjne studium życia na przykładzie studentów Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Wrocławskiego, „Italica Wratislaviensia” IV, s. 9–26.
Google Scholar
Błasiak-Tytuła M., 2015, Narracja a rozumienie u dzieci dwujęzycznych, [w:] Nowa Logopedia. Rozumienie – diagnoza i terapia, red. M. Błasiak-Tytuła, M. Korendo, A. Siudak, t. 6, s. 135–145.
Google Scholar
Boerma T., Leseman P., Timmermeister M., Wijnen F., Blom E., 2016, Narrative abilities of monolingual and bilingual children with and without language impairment: implications for clinical practice, „International Journal of Language & Communicative Disorders” LI, s. 626–638.
Google Scholar
Bohnacker U., 2016, Tell me a story in English or Swedish: Narrative production and comprehension in bilingual preschoolers and first graders, „Applied Psycholinguistics” XXXVII, s. 19–48.
Google Scholar
Bokus B., 1991, Tworzenie opowiadań przez dzieci: o linii i polu narracji, Kielce.
Google Scholar
Bridges K., Hoff E., 2014, Older siblings influences on the language environment and language development of toddlers in bilingual homes, „Applied Psycholinguistics” XXXV(2), s. 225–241.
Google Scholar
Caldas S.J., 2006, Raising Bilingual-biliterate Children in Monolingual Cultures, Bristol.
Google Scholar
Cieszyńska J., 2012, Rozwój mowy polskich dzieci na obczyźnie – zjawiska normatywne czy zaburzenia rozwojowe?, [w:] Nowa Logopedia. Diagnoza różnicowa zaburzeń komunikacji językowej, red. M. Michalik, A. Siudak, Z. Orłowska-Popek, t. 3, s. 58–72.
Google Scholar
Ciszewska-Psujek U., 2015, Sprawność narracyjna w chorobie alkoholowej, „Logopedia Silesiana” VI, s. 159–188.
Google Scholar
Fiestas E., Peña E., 2004, Narrative discourse in bilingual children, „Language, Speech and Hearing Services in Schools” XXXV, s. 155–168.
Google Scholar
Filar D., 2013, Narracyjne aspekty językowego obrazu świata. Interpretacja marzenia we współczesnej polszczyźnie, Lublin.
Google Scholar
Gagarina N., Klop D., Kunnari S., Tantele K., Valimaa T., Bohnacker U., Walters J., 2019, MAIN: Multilingual Assessment Instrument for Narratives – Revised. Materials for use, „ZAS Papers in Linguistics”.
Google Scholar
Gagarina N., Bohnacker U., 2022, Storytelling in bilingual children: How organization of narratives is (not) affected by linguistic skills and environmental factors, „Linguistics Approaches to Bilingualism” XXII, s. 407–412.
Google Scholar
Gámez P.B., Lesaux N.K., Rizzo A.A., 2016, Narrative production skills of language minority learners and their English-only classmates in early adolescence, „Applied Psycholinguistics” XXXVII(4), s. 933–996.
Google Scholar
Grabias S., Kurkowski M., Woźniak T., 2002, Logopedyczny test przesiewowy dla dzieci w wieku szkolnym, Lublin.
Google Scholar
Grabias S., 2015, Postępowanie logopedyczne. Standardy terapii, [w:] Logopedia. Standardy postępowania logopedycznego, red. S. Grabias, J. Panasiuk, T. Woźniak, Lublin, s. 13–35.
Google Scholar
Grabias S., 2019, Język w zachowaniach społecznych. Podstawy socjolingwistyki i logopedii, Lublin.
Google Scholar
Grabowska M., 2019, Dynamika rozwoju dziecka przedwcześnie urodzonego – przegląd badań, „Biuletyn Logopedyczny” XXXIII, s. 17–28.
Google Scholar
Hart B., Risley T.R., 1995, Meaningful differences in the everyday experience of young American children, Baltimore.
Google Scholar
Iluz-Cohen P., Walters J., 2012, Telling stories in two languages: Narratives of bilingual preschool children with typical and impaired language, „Bilingualism: Language and Cognition” V(1), s. 58–74.
Google Scholar
Jaworska O., 2018, Dwujęzyczność polsko-angielska na przykładzie wypowiedzi trojga rodzeństwa, „Biuletyn Logopedyczny” XXXII, s. 15–35.
Google Scholar
Jia R., Yiu E., Sorenson Duncan T., Paradis J., 2010, Story grammar in the narratives of Chinese heritage language children, In First International Conference on Heritage/Community Languages, Los Angeles.
Google Scholar
Krasowicz-Kupis G., 2019, Nowa psychologia dysleksji, Warszawa.
Google Scholar
Kurowska M., 2022, Umiejętności narracyjne dzieci i młodzieży z padaczką. Badania własne, „Logopaedica Lodziensia” VI, s. 135–158.
Google Scholar
Langdon H., Saenz T., 2016, Working with interpreters and translators, San Diego.
Google Scholar
Lipińska E., Seretny A., 2019, E(I)Reemigracyjny język polski, „Języki Obce w Szkole” IV, s. 5–10.
Google Scholar
Maciejewska A. (red.), 2021, Narracja w diagnozie i terapii logopedycznej, Siedlce.
Google Scholar
Marczykowska I., Koczaja-Styka W., 2017, Opóźniony rozwój mowy na tle skrajnego wcześniactwa – studium przypadku, [w:] Głos – Język – Komunikacja, red. A. Myszka, K. Bieńkowska, I. Marczykowska, Rzeszów, s. 164–181.
Google Scholar
Michalak A., 2019, Funkcje narracji kreujących postawy w dyskursach społecznych. Wybrane problemy socjologii fabularnej, „Społeczeństwo i polityka” I, s. 189–198.
Google Scholar
Miernik M., 2023, Narracja w bilingwizmie. Ocena sprawności językowych trojga rodzeństwa wychowywanego w środowisku polsko-ukraińskim, [w:] Wielojęzyczność. Wyzwanie współczesnej logopedii, red. S. Kamińska, Siedlce, s. 209–221.
Google Scholar
Miodunka W.T., 2016, Biografia językowa jako jedna z metod badania dwujęzyczności, [w:] Bilingwizm polsko-obcy dziś. Od teorii i metodologii badań do studiów przypadków, red. R. Dębski, W.T. Miodunka, Kraków, s. 49–87.
Google Scholar
Młyński R., 2021, The BID procedure as a tool for assessing phonological processes in bilingual children, „Logopedia Silesiana” X(2), s. 1–13.
Google Scholar
Nadolska H., 1995, Kompetencja narracyjna uczniów o różnym poziomie intelektualnym. Przejawy, uwarunkowania, tendencje rozwojowe, Białystok.
Google Scholar
Niebrzegowska-Bartmińska S., 2007, Wzorce tekstów ustnych w perspektywie etnolingwistycznej, Lublin.
Google Scholar
Niebrzegowska-Bartmińska S., 2021, O eksplikowaniu konceptów kulturowych, „Prace Filologiczne” LXXVI, s. 401–424.
Google Scholar
Ordóñez C.L., 2004, EFL and native Spanish in elite bilingual schools in Colombia: A first look at bilingual adolescent frog stories, „International Journal of Bilingual Education and Bilingualism” VII(5), s. 449–474.
Google Scholar
Orłowska-Popek Z., Pawłowska-Jaroń H., 2023, Trudności dzieci przedwcześnie urodzonych w wieku przedszkolnym i szkolnym, „Logopedia” LII, s. 63–82.
Google Scholar
Otwinowska A., Mieszkowska K., Białecka-Pikul M., Opacki M., Haman E., 2020, Retelling a model story improves the narratives of Polish-English bilingual children, „International Journal of Bilingual Education and Bilingualism” XXIII(9), s. 1083–1107.
Google Scholar
Pearson B.Z., 2002, Narrative competence among monolingual and bilingual school children in Miami, [w:] Language and Literacy in Bilingual Children, red. K. Oller, R. Eilers, Clevedon.
Google Scholar
Pesco D., Kay-Raining Bird E., 2016, Perspectives on bilingual children’s narratives elicited with the Multilingual Assessment Instrument for Narratives, „Applied Psycholinguistics” XXXVII, s. 1–9.
Google Scholar
Pluta-Wojciechowska D., 2021, Dyslalia obwodowa. Diagnoza i terapia wybranych form zaburzeń, Bytom.
Google Scholar
Przybyla O., 2018, Kompetencja narracyjna uczniów z zaburzeniem rozwoju koordynacji, „Logopedia” XLVII(2), s. 303–316.
Google Scholar
Ramírez-Esparza N., García-Sierra A., Kuhl P.K., 2017, Look who’s talking now! Parentese speech, social context, and language development across time, „Frontiers in Psychology” MVIII, s. 1–12.
Google Scholar
Rezzonico S., Goldberg A., Mak K., Yap S., Milburn T., Belletti A., Girolametto L., 2016, Narratives in two languages: Storytelling of bilingual Cantonese–English preschoolers, „Journal of Speech, Language and Hearing Research” LIX, s. 521–532.
Google Scholar
Rosner K., 1994, Narracja jako struktura rozumienia, „Teksty Drugie. Teoria literatury, krytyka, interpretacja” LVI(3), s. 7–15.
Google Scholar
Szpyra-Kozłowska J., 2019, Językowa „zmiana płci”. Narracja męska i kobieca w wypracowaniach licealistów, „Poradnik Językowy” III, s. 19–34.
Google Scholar
Tiupa W., 2015, Narratologia w systemie wiedzy o literaturze, „ER(R)GO. Teoria–Literatura–Kultura” XXXI(2), s. 39–46.
Google Scholar
Tokarska U., 2014, Status podejścia narracyjnego we współczesnej psychologii, „Czasopismo Psychologiczne – Psychological Journal” XX(1), s. 65–71.
Google Scholar
Wang X.L., 2008, Growing up with three languages: Birth to eleven, Bristol.
Google Scholar
Wierzbicka A., 2006, Semantyka. Jednostki elementarne i uniwersalne, tłum. A. Głaz, K. Korżyk, R. Tokarski, Lublin.
Google Scholar
Wilczyńska W., Michońska-Stadnik A., 2010, Metodologia badań w glottodydaktyce. Wprowadzenie, Kraków.
Google Scholar
Wolańska E., Wolański A., 2019, Formy podawcze narracji, opisu i argumentacji w ujęciu systemowo-funkcjonalnej analizy dyskursu, „Prace Językoznawcze” II, s. 211–225.
Google Scholar
Woźniak T., 2005, Narracja w schizofrenii, Lublin.
Google Scholar