Nazewnictwo gorączek krwotocznych w ujęciu porównawczym polsko‑włoskim (gorączki krwotoczne / febbri emorragiche)
Article Sidebar
Main Article Content
Abstrakt
W artykule przedstawiono wstępne wyniki badań porównawczych dotyczących polskich i włoskich nazw nozologicznych odnoszących się do wąskiej i niejednorodnej grupy chorób wirusowych, jaką stanowią gorączki krwotoczne. W analizie uwzględniono łącznie 54 polskie i 49 włoskich nazw odpowiadających 19 jednostkom nozologicznym identyfikowanym jako gorączki krwotoczne. Opracowanie zostało ograniczone do wybranych aspektów i koncentruje się na analizie strukturalnej oraz strategiach nazewniczych stosowanych w obu językach.
Downloads
Article Details
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor, zgłaszając tekst do redakcji czasopisma „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica”, zaświadcza, iż jest on rezultatem wyłącznie jego własnej twórczości, że treść artykułu nie była dotychczas publikowana oraz że utwór nie narusza w żadnym stopniu praw autorskich ani praw pokrewnych innych osób, jak również innych praw osób trzecich, a także, że niczyje prawa do utworu (lub jego jakiejkolwiek części) nie zostały pominięte. Po podpisaniu umowy prawa majątkowe do opublikowanych materiałów zostają przeniesione na Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie.
Rocznik „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica” to czasopismo o otwartym dostępie, a cała jego zawartość jest udostępniana bezpłatnie dla użytkowników i instytucji na zasadach licencji Creative Commons CC-BY-NC-ND 4.0 (uznanie autorstwa, użycie niekomercyjne, bez utworów zależnych). Na podstawie tej licencji autorzy zgadzają się, że ich prace mogą być zgodnie z prawem ponownie wykorzystywane do jakichkolwiek celów, za wyjątkiem celów komercyjnych, bez konieczności uzyskania uprzedniej zgody ze strony autora lub wydawcy. Każdy może prace te czytać, pobierać, kopiować, drukować, rozpowszechniać oraz przetwarzać, pod warunkiem poprawnego oznaczenia autorstwa oraz oryginalnego miejsca publikacji. Publikowanych tekstów nie można wykorzystywać do tworzenia utworów zależnych (np. do tłumaczenia ich i publikowania w innym języku bez zgody wydawcy). Jest to zgodne z definicją otwartego dostępu BOAI (Budapest Open Access Initiative) „Studia Linguistica”nie pobiera opłat za składanie artykułów ani ich przetwarzanie.
Autor, przesyłając artykuł do redakcji „Studia Linguistica”, bezwględnie zgadza się z poniższymi punktami:
-
Oświadczam, że jestem Autorem lub Współautorem nadesłanego tekstu. Przesłany tekst nie był nigdzie publikowany, jest całkowicie oryginalny i nie narusza w żadnym stopniu praw autorskich ani praw pokrewnych innych osób, jak również innych praw osób trzecich, a także, że niczyje prawa do utworu nie zostały pominięte.
-
Oświadczam, że nadesłany tekst nie został złożony do recenzji lub/i publikacji w innym czasopiśmie.
-
Przyjmuję do wiadomości, że Autor ponosi pełną odpowiedzialność za każdy przypadek plagiatu, niezależnie od tego, czy został on wykryty podczas procesu recenzji, czy po publikacji w „Studia Linguistica”.
-
Oświadczam, że ponoszę pełną odpowiedzialność finansową i prawną za wszelkie roszczenia związane z utworem.
-
Potwierdzam uznanie wszystkich źródeł danych wykorzystanych i cytowanych w badaniach.
-
Potwierdzam, że artykuł został wykonany z należytą starannością zgodnie ze standardami edytorskimi „Studia Linguistica”.
Bibliografia
Beniamen E.R., 2015, Gli elementi formativi neoclassici nel linguaggio medico italiano: un approccio morfo‑semantico, Rzym.
Google Scholar
Berezowski, Ł., Ciesielka, J., 2022, Analisi delle denominazioni di malattie in lingua italiana, polacca e inglese in chiave contrastiva svolta sulla base di alcune entità nosologiche tratte dalla Classificazione ICD-10 dell’Organizzazione Mondiale della Sanità, „EScripta‑Romanica” X, s. 137–153.
Google Scholar
Cubelli R., Della Sala S., 2008, Eponyms to forget, „Cortex” XLIV, s. 137–138.
Google Scholar
Cubelli R., Della Sala S., 2017, Eponimi da bandire, „The Future in Science and Ethics” II, s. 36–39, https://scienceandethics.fondazioneveronesi.it (dostęp 28.02.2025).
Google Scholar
Gajda S., 1990, Wprowadzenie do teorii terminu, Opole.
Google Scholar
Górnicz M., 2019, Wewnątrzjęzykowe uwarunkowania zapożyczeń technolektalnych w języku polskim, Warszawa.
Google Scholar
Jankowiak L.A., 2017, Leksem apopleksja w historii polszczyzny, „Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej” LII, s. 1–28.
Google Scholar
Jankowiak L.A., 2021, O nazwach padaczki w polszczyźnie XIX wieku, „Poradnik Językowy” VIII, s. 84–101.
Google Scholar
Jankowiak L.A., 2024, Ukraińskie zapożyczenie kołtun w polskiej terminologii medycznej, „Studia Historiae Scientiarum” XXIII, s. 471–505.
Google Scholar
Krzyżyk D., 2008, Synonimia pojęć prawdziwościowych – teoria i nauczanie, Katowice.
Google Scholar
Maniowska K., 2021, Studio comparativo delle parole composte e polirematiche nel linguaggio medico italiano e polacco, „Roczniki Humanistyczne” LXIX(8), s. 93–113.
Google Scholar
Masłowski J., 1977, Polskie słownictwo lekarskie, Wrocław.
Google Scholar
Musiołek‑Choiński K., 1986, Polskie nazwy chorób. Studium z terminologii medycznej, Wrocław.
Google Scholar
Musiołek‑Choiński K., 1987, Terminy medyczne a zasady tworzenia terminów naukowych, „Rozprawy Komisji Językowej WTN” XV, s. 113–131.
Google Scholar
Nowicki W., 1986, Podstawy terminologii, Wrocław.
Google Scholar
Olędzka B., 2018, Dynamika rozwoju polskich nazw chorób w okresie od XVIII do XX wieku, „Poradnik Językowy” X, s. 67–81.
Google Scholar
Olędzka B., 2021, Księga łacińskich i polskich nazw chorób od końca XVIII wieku po współczesność, Otwock.
Google Scholar
Piro R., 2022, L’italiano della medicina, Rzym.
Google Scholar
Puato D., 2018, Tecnicismi specifici e collaterali nella lingua medica. Uno studio contrastivo tedesco‑italiano, Roma.
Google Scholar
Serianni L., 2003, Italiani scritti, Bologna.
Google Scholar
Serianni L., 2005, Un treno di sintomi. I medici e le parole: percorsi linguistici nel passato e nel presente, Milano.
Google Scholar
Zieliński K.W., 2019, Słownik pochodzenia nazw i określeń medycznych. Antyczne i nowożytne dzieje chorób w ich nazwach ukryte, Bielsko‑Biała.
Google Scholar
Źródła:
Google Scholar
Baker Ch., 2023, Il virus degli occhi sanguinanti scatena il panico globale mentre il mortale Marburg si diffonde in 17 nazioni, https://motorcyclesports.net/it/virus‑degli‑occhi‑sanguinanti‑scatena‑panico‑globale‑mentre‑il‑mortale‑marburg‑si‑diffonde‑in-17-nazioni/ (dostęp 28.02.2025).
Google Scholar
Benigno P., Li Voti P., Lessico medico italiano, e‑book.
Google Scholar
Centrum Zarządzania Kryzysowego, https://www.czk.pl (dostęp 28.02.2025).
Google Scholar
Cianciara J., Juszczyk J. (red.), 2012, Choroby zakaźne i pasożytnicze, Lublin.
Google Scholar
Goździcka‑Józefiak A. (red.), 2019, Wirusologia, Warszawa.
Google Scholar
https://www.doctor33.it (dostęp 31.03.2025).
Google Scholar
Pan American Health Organization (PAHO), https://www.paho.org/en/topics/chikungunya (dostęp 25.02.2025).
Google Scholar
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO), https://www.who.int/news‑room/fact‑sheets/detail/chikungunya (dostęp 25.02.2025).
Google Scholar
Institut National de la Santé et de la Recherche Médicale (Inserm), 2017-, Orphanet, https://www.orpha.net (dostęp 31.03.2025).
Google Scholar
International Committee on Taxonomy of Viruses (ICTV), https://ictv.global (dostęp 28.02.2025).
Google Scholar
Korzeniewski K., 2012, Wirusowe gorączki krwotoczne, „Via Medica” VI(5), s. 205–221, https://journals.viamedica.pl/forum_medycyny_rodzinnej/article/view/20261/15916 (dostęp 31.03.2025).
Google Scholar
Kuhn J.H., Adachi T., Adhikari N.K.J. i in., 2019, New filovirus disease classification and nomenclature, „Nat Rev Microbiol” XVII, s. 261–263, https://doi.org/10.1038/s41579-019-0187-4 (dostęp 30.03.2025).
Google Scholar
Madani T.A., Azhar E.I., Abuelzein E.T.M.E., Kao M., Al‑Bar H.M.S., Niedrig M., Ksiazek T.G., 2012, Alkhumra, not Alkhurma, is the correct name of the new hemorrhagic fever flavivirus identified in Saudi Arabia, „Intervirology” LV(4), s. 259–260, https://doi.org/10.1159/000337238 (dostęp 30.03.2025).
Google Scholar
Madani T.A., Kao M., Azhar E.I., Abuelzein E.T.M.E., Al‑Bar H.M.S., Abu‑Araki H., Ksiazek T.G., 2011, Successful propagation of Alkhumra (misnamed as Alkhurma) virus in C6/36 mosquito cells, „Transactions of The Royal Society of Tropical Medicine and Hygiene” CVI(3), s. 180–185, https://doi.org/10.1016/j.trstmh.2011.11.003 (dostęp 20.02.2025).
Google Scholar
Organizzazione Mondiale della Sanità (WHO), Classificazione internazionale delle malattie e dei problemi sanitari correlati: decima revisione ICD-10, Rzym.
Google Scholar
Państwowa Stacja Sanitarno‑Epidemiologiczna (PPSE), www.gov.pl (dostęp 28.02.2025).
Google Scholar
Podręczniki MSD, https://www.msd‑italia.it (dostęp 30.03.2025).
Google Scholar
Podręczniki MSD, https://www.msd.pl (dostęp 30.03.2025).
Google Scholar
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO), 2009, Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych: rewizja dziesiąta ICD10, Warszawa.
Google Scholar
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO), 2024, Międzynarodowa Klasyfikacja Chorób dla statystyki śmiertelności i zachorowalności: rewizja jedenasta ICD11, wersja elektroniczna, https://icd.who.int (dostęp 31.03.2025).
Google Scholar
Wielki słownik języka polskiego PAN, red. P. Żmigrodzki, Kraków 2007-, https://wsjp.pl (dostęp 30.03.2025).
Google Scholar
Włoski Instytut Zdrowia Publicznego (Istituto Superiore di Sanità – ISS), https://www.iss.it (dostęp 28.02.2025).
Google Scholar
Włoskie Ministerstwo Zdrowia (Ministero della Salute), https://www.salute.gov.it/new/ (dostęp 28.02.2025).
Google Scholar
Zieliński A., Rosińska M., Gut W., 2003, Gorączki krwotoczne – epidemiologia i klinika, „Przegląd Epidemiologiczny” LVII(4), s. 639–654.
Google Scholar
Złotnicki B. (red.), 1971, Lexicon medicum anglicum russicum gallicu germanicum latinum polonum, Warszawa.
Google Scholar