Tradycyjne biblizmy i inne frazemy języka polskiego odnoszące się do kobiet
Article Sidebar
Main Article Content
Abstrakt
Artykuł podejmuje zagadnienia związane z opisem biblijnego dziedzictwa języka polskiego. Autorka uwzględnia stan badań nad biblizmami zarejestrowanymi w słownikach języka polskiego, zbiorach przysłów i skrzydlatych słów. Na tej podstawie wyodrębnia kilka grup jednostek tematycznie powiązanych z obecnością kobiet w Biblii. W artykule prezentuje różnorodne pod względem formalnym, genetycznym, semantycznym i stylistycznym jednostki językowe. Omawia: (1) imiona biblijnych kobiet, które do dziś używane są w języku polskim; (2) frazemy nazywające biblijne kobiety, które uzyskały znaczenia metaforyczne; (3) frazemy, których prototypy językowe zakorzenione są w tekstach biblijnych, mówiących o wydarzeniach z udziałem kobiet; (4) miniteksty odwołujące się do ustno‑retorycznej tradycji biblijnej (przysłowia, maksymy, przykazania, formuły prawne).
Downloads
Article Details
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor, zgłaszając tekst do redakcji czasopisma „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica”, zaświadcza, iż jest on rezultatem wyłącznie jego własnej twórczości, że treść artykułu nie była dotychczas publikowana oraz że utwór nie narusza w żadnym stopniu praw autorskich ani praw pokrewnych innych osób, jak również innych praw osób trzecich, a także, że niczyje prawa do utworu (lub jego jakiejkolwiek części) nie zostały pominięte. Po podpisaniu umowy prawa majątkowe do opublikowanych materiałów zostają przeniesione na Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie.
Rocznik „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica” to czasopismo o otwartym dostępie, a cała jego zawartość jest udostępniana bezpłatnie dla użytkowników i instytucji na zasadach licencji Creative Commons CC-BY-NC-ND 4.0 (uznanie autorstwa, użycie niekomercyjne, bez utworów zależnych). Na podstawie tej licencji autorzy zgadzają się, że ich prace mogą być zgodnie z prawem ponownie wykorzystywane do jakichkolwiek celów, za wyjątkiem celów komercyjnych, bez konieczności uzyskania uprzedniej zgody ze strony autora lub wydawcy. Każdy może prace te czytać, pobierać, kopiować, drukować, rozpowszechniać oraz przetwarzać, pod warunkiem poprawnego oznaczenia autorstwa oraz oryginalnego miejsca publikacji. Publikowanych tekstów nie można wykorzystywać do tworzenia utworów zależnych (np. do tłumaczenia ich i publikowania w innym języku bez zgody wydawcy). Jest to zgodne z definicją otwartego dostępu BOAI (Budapest Open Access Initiative) „Studia Linguistica”nie pobiera opłat za składanie artykułów ani ich przetwarzanie.
Autor, przesyłając artykuł do redakcji „Studia Linguistica”, bezwględnie zgadza się z poniższymi punktami:
-
Oświadczam, że jestem Autorem lub Współautorem nadesłanego tekstu. Przesłany tekst nie był nigdzie publikowany, jest całkowicie oryginalny i nie narusza w żadnym stopniu praw autorskich ani praw pokrewnych innych osób, jak również innych praw osób trzecich, a także, że niczyje prawa do utworu nie zostały pominięte.
-
Oświadczam, że nadesłany tekst nie został złożony do recenzji lub/i publikacji w innym czasopiśmie.
-
Przyjmuję do wiadomości, że Autor ponosi pełną odpowiedzialność za każdy przypadek plagiatu, niezależnie od tego, czy został on wykryty podczas procesu recenzji, czy po publikacji w „Studia Linguistica”.
-
Oświadczam, że ponoszę pełną odpowiedzialność finansową i prawną za wszelkie roszczenia związane z utworem.
-
Potwierdzam uznanie wszystkich źródeł danych wykorzystanych i cytowanych w badaniach.
-
Potwierdzam, że artykuł został wykonany z należytą starannością zgodnie ze standardami edytorskimi „Studia Linguistica”.
Bibliografia
Adamiak E., 2006, Kobiety w Biblii. Stary Testament, Kraków.
Google Scholar
Adamiak E., 2010, Kobiety w Biblii. Nowy Testament, Warszawa.
Google Scholar
Bieńkowska D., 2002, Polski styl biblijny, Łódź.
Google Scholar
Bosak P.Cz. OP, 1995, Kobiety w Biblii. Słownik – konkordancja, Poznań.
Google Scholar
Chlebda W., 2005, Szkice o skrzydlatych słowach. Interpretacje lingwistyczne, Opole.
Google Scholar
Chlebda W., 2010a, Europeizmy frazeologiczne (1) Biblizmy, [w:] Podręczny idiomatykon polsko-rosyjski, z. 5, red. W. Chlebda, s. 19–59.
Google Scholar
Chlebda W., 2010b, Skrzydlate słowa a frazeologia, [w:] Perspektywy współczesnej frazeologii polskiej. Teoria. Zagadnienia ogólne, red. S. Bąba, K. Skibski, M. Szczyszek, Poznań, s. 9–20.
Google Scholar
Fros H. SJ, Sowa F., 1997–2007, Słownik imion i świętych, t. 1–6, Kraków.
Google Scholar
Fumagalli A., 2003, Historie miłosne w Biblii, przeł. A. Mrozek, Kraków.
Google Scholar
Habrajska G., 1994, Obraz kobiety w Biblii, [w:] Język a kultura, t. 9: Płeć w języku i kulturze, red. J. Anusiewicz, K. Handke, Wrocław, s. 45–75.
Google Scholar
Jan Paweł II, 1982, Mężczyzną i niewiastą stworzył ich. O Jana Pawła II teologii ciała, red. T. Styczeń, Lublin.
Google Scholar
Jaskółowa E., 2006, Kto to był? Żona Lota w poezji polskiej XX wieku, Katowice.
Google Scholar
Jędrzejko E., 1994, Kobieta w przysłowiach, aforyzmach i anegdotach polskich. Konotacje i stereotypy, [w:] Język a kultura, t. 9: Płeć w języku i kulturze, red. J. Anusiewicz, K. Handke, Wrocław, s. 159–172.
Google Scholar
Kołakowski L., 1964, Klucz niebieski albo opowieści budujące z historii świętej zebrane ku pouczeniu i przestrodze, Warszawa.
Google Scholar
Kopaliński W., 1985, Słownik mitów i tradycji kultury, Warszawa.
Google Scholar
Koziara S., 2001, Frazeologia biblijna w języku polskim, Kraków.
Google Scholar
Koziara S., 2009, Tradycyjne biblizmy a nowe polskie przekłady Pisma Świętego, Kraków.
Google Scholar
Koziara S., Puda-Blokesz M., 2023, Wokół zagadnień statusu i wyznaczników polszczyzny biblijnej. Nowsze perspektywy badawcze, [w:] „Clavibus Unitis” XII(2), s. 9–17.
Google Scholar
Malec M., 2001, Imię w polskiej antroponimii i kulturze, Kraków.
Google Scholar
Małocha-Krupa A., red., 2015, Słownik nazw żeńskich polszczyzny, Wrocław.
Google Scholar
Popławski E., 2014, Frazemy z biblijnymi nazwami osobowymi w gwarach polskich, Kraków.
Google Scholar
Przybylska R., 2024, Antroponimy w polskim słowniku biblizmów, [w:] „Clavibus Unitis” XIII(2), s. 165–172.
Google Scholar
Słownik imion współcześnie w Polsce używanych, 1995, Kraków.
Google Scholar
Świderkówna A., 1994, Rozmowy o Biblii, Warszawa.
Google Scholar
Świerczyńska D., 2009, Przysłowia są na wszystko, Warszawa.
Google Scholar
Tokarski R., 1984, Struktura pola znaczeniowego. Studium językoznawcze, Lublin.
Google Scholar
Wray T.J., 2011, Kobiety Starego Testamentu, przeł. K. Pachocki, Poznań.
Google Scholar
Zarębski R., 2005, Słownik nazw osobowych w polskich przekładach Nowego Testamentu, Łódź.
Google Scholar