Imię teoforyczne Józef w strukturach antroponimicznych i toponimicznych Polski
Article Sidebar
Main Article Content
Abstrakt
The article presents the productivity of the name Józef and its variants in the creation of Polish personal and place names in the historical perspective, taking into account the frequency and geographical location of such names. In the surnames derived from the name Józef, known from the Middle Ages and later sources, various adaptations of the name have been recorded, including graphic and phonetic variants, dialectal and East Slavonic realisations. Most of the toponyms derived from the afore-mentioned name were more recently created in the 19th century. Among the names, toponyms with the suffixes: -ów, -owo, and -in dominate. Some place names have a commemorative genesis. The surnames and place names discussed in the article occur in various regions of the country, but the largest turnout is in the Mazowieckie, Łódzkie, Wielkopolskie and Lubelskie provinces.
Downloads
Article Details
Autor, zgłaszając tekst do redakcji czasopisma „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica”, zaświadcza, iż jest on rezultatem wyłącznie jego własnej twórczości, że treść artykułu nie była dotychczas publikowana oraz że utwór nie narusza w żadnym stopniu praw autorskich ani praw pokrewnych innych osób, jak również innych praw osób trzecich, a także, że niczyje prawa do utworu (lub jego jakiejkolwiek części) nie zostały pominięte. Po podpisaniu umowy prawa majątkowe do opublikowanych materiałów zostają przeniesione na Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie.
Rocznik „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica” to czasopismo o otwartym dostępie, a cała jego zawartość jest udostępniana bezpłatnie dla użytkowników i instytucji na zasadach licencji Creative Commons CC-BY-NC-ND 4.0 (uznanie autorstwa, użycie niekomercyjne, bez utworów zależnych). Na podstawie tej licencji autorzy zgadzają się, że ich prace mogą być zgodnie z prawem ponownie wykorzystywane do jakichkolwiek celów, za wyjątkiem celów komercyjnych, bez konieczności uzyskania uprzedniej zgody ze strony autora lub wydawcy. Każdy może prace te czytać, pobierać, kopiować, drukować, rozpowszechniać oraz przetwarzać, pod warunkiem poprawnego oznaczenia autorstwa oraz oryginalnego miejsca publikacji. Publikowanych tekstów nie można wykorzystywać do tworzenia utworów zależnych (np. do tłumaczenia ich i publikowania w innym języku bez zgody wydawcy). Jest to zgodne z definicją otwartego dostępu BOAI (Budapest Open Access Initiative) „Studia Linguistica”nie pobiera opłat za składanie artykułów ani ich przetwarzanie.
Autor, przesyłając artykuł do redakcji „Studia Linguistica”, bezwględnie zgadza się z poniższymi punktami:
-
Oświadczam, że jestem Autorem lub Współautorem nadesłanego tekstu. Przesłany tekst nie był nigdzie publikowany, jest całkowicie oryginalny i nie narusza w żadnym stopniu praw autorskich ani praw pokrewnych innych osób, jak również innych praw osób trzecich, a także, że niczyje prawa do utwory nie zostały pominięte.
-
Oświadczam, że nadesłany tekst nie został złożony do recenzji lub/i publikacji w innym czasopiśmie.
-
Przyjmuję do wiadomości, że Autor ponosi pełną odpowiedzialność za każdy przypadek plagiatu, niezależnie od tego, czy został on wykryty podczas procesu recenzji, czy po publikacji w „Studia Linguistica”.
-
Oświadczam, że ponoszę pełną odpowiedzialność finansową i prawną za wszelkie roszczenia związane z utworem.
-
Potwierdzam uznanie wszystkich źródeł danych wykorzystanych i cytowanych w badaniach.
-
Potwierdzam, że artykuł został wykonany z należytą starannością zgodnie ze standardami edytorskimi „Studia Linguistica”.
Bibliografia
Abramowicz Z., 2016, Imiona starotestamentowe w kulturze podlaskich Żydów i chrześcijan, „Onomastica” LX, s. 69–89.
Google Scholar
Abramowicz Z., Citko L., Dacewicz L., 1997, Słownik historycznych nazw osobowych Białostocczyzny (XV–XVII w.), t. I A–O, Białystok.
Google Scholar
Antroponimia Polski od XVI do końca XVIII wieku, 2009, 2011, red. A. Cieślikowa przy współpracy K. Skowronek, t. II, III, Kraków.
Google Scholar
Bąk P., 1995, Typy nazwisk i przezwisk odimiennych w ziemi piotrkowskiej, „Acta Universitatis Lodzensis. Folia Linguistica” XXXIV, s. 5–28.
Google Scholar
Bijak U., 2001, Imię Kazimierz i jego derywaty w toponimii polskiej, [w:] Toponimia i oronimia, red. A. Cieślikowa, B. Czopek-Kopciuch, Kraków, s. 125–135.
Google Scholar
Bubak J., 1983, Geneza nazwisk polskich równych imionom, [w:] Warsztat współczesnego onomasty, red. D. Kopertowska, Kielce, s. 19–29.
Google Scholar
Bubak J., 1993, Księga naszych imion, Wrocław–Warszawa–Kraków.
Google Scholar
Czopek-Kopciuch B., 2011, Geographical Names Deriving from Saints’ Names (Patrocina) in Poland, „Onomastica Uralica” VIII, s. 227–245.
Google Scholar
Czopek-Kopciuch B., 2017, Imię Maria w polskiej ojkonimii, „Onomastica” LXI /2, s. 43–51.
Google Scholar
Dacewicz L., 1996, Nazwiska białostoczan pochodne od imion, „Białostocczyzna” nr 1 (41), s. 48–51.
Google Scholar
Dacewicz L., 2001, Antroponimia Białegostoku w XVII–XVIII wieku, Białystok.
Google Scholar
Fros H. SJ, Sowa F., 1998, Księga imion i świętych, t. III (H–Ł), Kraków.
Google Scholar
Górnowicz H., 1992, Słownik nazwisk mieszkańców Powiśla, Gdańsk.
Google Scholar
Górny H., 2004, Nazwiska mieszkańców wybranych miejscowości dawnej ziemi sanockiej w świetle interferencji etniczno-językowej (XV–XIX w.), Rzeszów.
Google Scholar
Górny H., 2017a, Słowiańskie imiona dwuczłonowe zachowane w najstarszych polskich toponimach (rekonesans), „Onomastica” LXI/1, s. 255–264.
Google Scholar
Górny H., 2017b, Imię Cz(ś)cibor w polskiej antroponimii i toponimii, „Onomastica” LXI/2, s. 129–141.
Google Scholar
Górny H., 2017c, Imiona jako podstawy nazw geograficznych Polski – prolegomena badawcze, [w:] Przeszłość w języku zamknięta. In memoriam Andreae Bańkowski, red. V. Jaros, U. Wójcik, Częstochowa, s. 255–266.
Google Scholar
Grzenia J., 2002, Słownik imion, Warszawa.
Google Scholar
Karaś M., 1956, O staropolskich imionach dwuczłonowych zachowanych w nazwach miej scowych, „Onomastica” II, s. 260–281.
Google Scholar
Karpluk M., 1955, Polskie nazwy miejscowe od imion kobiecych, „Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej” I, s. 111–160.
Google Scholar
Kopertowska D., 1993, Dwuczłonowe nazwy osobowe jako podstawy toponimów, „Namenkundliche Informationem” XVII, s. 44–48.
Google Scholar
Lech D., 2004, Nazwy osobowe dziewiętnastowiecznych mieszkańców Opola (ze słownikiem etymologicznym nazwisk), Opole.
Google Scholar
Łoś J., 1913, Józef – Józwa, „Język Polski” I, s. 26.
Google Scholar
Magda-Czekaj M., 2003, Historyczne nazwiska ludności Olesna na Śląsku Opolskim, Kraków.
Google Scholar
Magda-Czekaj M., Zofia w kontekście językowym, kulturowym i religijnym, w druku.
Google Scholar
Malec M., 1994, Imiona chrześcijańskie w średniowiecznej Polsce, Kraków.
Google Scholar
Malec M. (red.), 1995, Nazwy osobowe pochodzenia chrześcijańskiego. Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych 2, Kraków.
Google Scholar
Raszewska-Żurek B., 2006, Kształtowanie się nazwisk równych imionom w Polsce (wiek XIII–XVI), Warszawa.
Google Scholar
Rudnicki M., 1911, Józwa Beznogi a ostatnie odkrycia językoznawcze, „Poradnik Językowy” XI, s. 84–90.
Google Scholar
Rymut K., 1999, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, t. I, Kraków.
Google Scholar
Skowronek K., Antropologia feministyczna i historia kobiet a onomastyka – miejsca wspólne (na przykładzie chrześcijańskich imion żeńskich obecnych w nazwach miejscowych), „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica” XIV, s. 218–234.
Google Scholar
Ułaszyn H., 1912, Miscellanea językowe [...] Pol. gwarowe Józwa, „Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie”, t. V, s. 306–310.
Google Scholar
Ułaszyn H., 1933, Św. Józefat, św. Józafat czy św. Jozafat?, „Poradnik Językowy”, z. 4, s. 65–69.
Google Scholar
Wójcik U., 2015, Społeczno-gospodarcze uwarunkowania dziewiętnastowiecznego nazewnictwa miejscowego w Polsce, „Onomastica” LIX, s. 197–207.
Google Scholar
Wójcik U., 2017, Mazowieckie toponimy motywowane słowiańskimi imionami złożonymi, „Onomastica” LXI/2, s. 303–322.
Google Scholar
Złotkowski P., 2017, Antroponimia historyczna mieszczan i chłopów Brańska i okolic w ujęciu statycznym i dynamicznym, Lublin.
Google Scholar