Patron saints of Lublin churches as elements of the city’s sacral landscape
Main Article Content
Abstract
The article discusses the historical and descriptive aspects of the invocations of patron saints in the Lublin churches, in the context of the city’s space and sacral landscape. Because the dominant role in Lublin’s religious life is played by the Catholic Church, the most numerous group are the names relating to Catholicism - but not exclusively: other Christian denominations (including Eastern ones) are also represented. Churches as spatial objects belong to the city’s cultural landscape, its sacral landscape and sacred space. It is a sanctity that emerges thanks to shared meanings, communicated by means of an urban and architectural code, as well as in connection with linguistic forms qua messages concerning a given object and place. Forms of this kind are invocations of patron saints associated with places of religious cult. They have a discursive marking that results from being anchored in religious discourse; however, they can also function as elements that organize the communal life of the discourse of social memory. This article deals with Catholic patron saints. The data have been classified semantically but also with respect to the form of the names and their cultural motivation. Thanks to this, they could be correlated with specific ways of the onymic impersonation of the sacred.
Downloads
Article Details
Author, submitting a text to the editorial board of the journal “Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica", certifies that the content of the article has not been published so far and that the work does not violate in any way the copyright or related rights of other person, as well as other rights of third parties, and that no one's rights to the work (or any part thereof) have been missed. After signing the contract, the property rights to the published materials are transferred to the Scientific Publisher of the University of the National Education Commission, Krakow.
“Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica” is an open access journal, and all its content is made available free of charge to users and institutions under the Creative Commons CC-BY-NC-ND 4.0 license (attribution, non-commercial use, no derivative works). Under this license, the authors agree that their work may be lawfully reused for any purpose, except for commercial purposes, without the prior consent of the author or publisher. Everyone can read, download, copy, print, distribute and process these works, provided that the author's marking and the original publication place are correct. Published texts may not be used to create derivative works (e.g. to translate and publish in another language without the consent of the publisher). This is in line with the BOAI (Budapest Open Access Initiative) definition. "Studia Linguistica" does not charge for submitting or processing articles.
References
Bednarek S., 2012, Mnemotoposy. Słowo wstępne, „Przegląd Kulturoznawczy”, nr 1 (11), s. 5–11.
Google Scholar
Bierwiaczonek K., 2011, Landmarki i miejsca święte. Społeczne znaczenia i role kościołów w miastach górnośląskich, [w:] Miasto i sacrum, red. M. Kowalewski, A.M. Królikowska, Kraków, s. 87–98.
Google Scholar
Chachaj J., 2015, Lubelski kościół pod wezwaniem Świętego Mikołaja w świetle źródeł i literatury, „Teka Komisji Historycznej – OL PAN” XII, s. 35–53.
Google Scholar
Chachaj J., 2011, Początki kościołów lubelskich w świetle legend i przekazów historycznych, Lublin.
Google Scholar
Cieślikowa A., 1996, Metody w onomastycznych badaniach różnych kategorii nazw własnych, „Onomastica” XLI, s. 5–19.
Google Scholar
Czapla A., Wośko Z., 2016, Skąd się wzięły nazwy obecnych dzielnic i osiedli Lublina?, [w:] Centrum a peryferie w opisach językoznawczych, red. F. Czyżewski, M. Olejnik, H. Pelcowa, Lublin, s. 13–35.
Google Scholar
Eliade M., 1992, Próba labiryntu. Rozmowy z Claude-Henri Rocquetem, tłum. K. Środa, Warszawa.
Google Scholar
Eliade M., 1993, Sacrum, mit, historia, tłum. A. Tatarkiewicz, Warszawa.
Google Scholar
Encyklopedia katolicka, 1973, red. F. Gryglewicz, R. Łukaszyk, Z. Sułowski, t. I, Lublin.
Google Scholar
Flaga M., 2011, Przemiany przestrzeni sakralnej Lublina – historia zapisana w kulturowym krajobrazie miasta, „Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego” XV, s. 15–28.
Google Scholar
Gawarecki H., 1974, O dawnym Lublinie: szkice z przeszłości miasta, Lublin [Biblioteka Cyfrowa WBP w Lublinie].
Google Scholar
Graf M., 2008, Nazwy budowli publicznych: 2. Budowle sakralne, [w:] Nazewnictwo geograficzne Poznania, red. Z. Zagórski, Poznań, s. 558–566.
Google Scholar
Jaracz M., 2004, Sposoby nominacji bydgoskich kościołów i kaplic, [w:] Nazwy mówią, red. M. Pająkowska-Kęsik, M. Czachorowska, Bydgoszcz, s. 137–146.
Google Scholar
Kłoczowski J., 1971, Kult św. Michała Archanioła w Polsce średniowiecznej, „Zeszyty Naukowe KUL” XIV, 4, s. 19–27.
Google Scholar
Kowalewski M., Kowalewska D., 2011, Katedra jako stereotyp przestrzenny. Przypadek kościoła pw. św. Jakuba w Szczecinie, [w:] Miasto i sacrum, red. M. Kowalewski, A.M. Królikowska, Kraków, s. 75–86.
Google Scholar
Królikowska A.M., Kowalewski M., 2011, W poszukiwaniu przestrzeni świętej w mieście, [w:] Miasto i sacrum, red. M. Kowalewski, A.M. Królikowska, Kraków, s. 7–18.
Google Scholar
Leach E., 1989, Kultura i komunikowanie. Logika powiązań symbolicznych. Wprowadzenie do analizy strukturalnej w antropologii społecznej, [w:] E. Leach, A.J. Greimas, Rytuał i narracja, tłum. M. Buchowski, A. Grzegorczyk, E. Umińska-lisenko, Warszawa, s. 21–98.
Google Scholar
Łapiński J., 2018, Sacrum w krajobrazie a krajobraz sakralny, „Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego” XXXIX (1), s. 41–62.
Google Scholar
Makarski W., 2008, Wezwania świątyń na Kresach wschodnich, [w:] Poznawanie sąsiadów. Z zagadnień religijnych w polskiej i ukraińskiej kulturze, red. M. Ołdakowska--Kuflowa, M. Kawecka, Lublin, s. 163–205.
Google Scholar
Marczewski J. ks., 2002, Duszpasterska działalność kościoła w średniowiecznym Lublinie, Lublin.
Google Scholar
Michalski W., 2015–2016, Legenda fundacyjna dawnej lubelskiej fary św. Michała Archanioła, „Bibliotekarz Lubelski”, t. 58–59, s. 73–106.
Google Scholar
Myszka A., 2016, Urbanonimia Rzeszowa. Językowo-kulturowy obraz miasta, Rzeszów.
Google Scholar
Pietraszko S., 2014, Krajobraz i kultura, [w:] Krajobrazy. Antologia tekstów, red. B. Frydryczak, D. Angutek, Poznań, s. 53–60.
Google Scholar
Puzynina J., 1998, Człowiek – Język – Sacrum, [w:] Człowiek – Dzieło – Sacrum, red. S. Gajda, H.J. Sobeczko, Opole, s. 19–31.
Google Scholar
Radzik T., 1997, Żyli z nami, [w:] Lublin w dziejach i kulturze Polski, red. T. Radzik, A.A. Witusik, Lublin, s. 245–269.
Google Scholar
Rozwałka A., Niedźwiadek R., Stasiak M., 2006, Lublin wczesnośredniowieczny. Studium rozwoju przestrzennego, Warszawa.
Google Scholar
Rutkiewicz M., 2006, Sacrum w onomastyce, [w:] Onimizacja i apelatywizacja, red. Z. Abramowicz, E. Bogdanowicz, Białystok, s. 563–579.
Google Scholar
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, 1884, red. F. Sulimierski, B. Chlebowski, B. Walewski, t. V, Warszawa.
Google Scholar
Wadowski J.A. ks., 1907, Kościoły lubelskie, Kraków [wyd. II – reprint: Lublin 2004].
Google Scholar
Wallis A., 1977, Miasto i przestrzeń, Warszawa.
Google Scholar
Witkowska A., 1999, Titulus ecclesiae. Wezwania współczesnych kościołów katedralnych w Polsce, Warszawa.
Google Scholar
Zieliński W.K., 1876, Opis Lublina. Przewodnik dla zwiedzających miasto i jego okolice […] z planem miasta, Lublin [Biblioteka Cyfrowa WBP w Lublinie].
Google Scholar
Żywicki J., 2018, Adaptacje dawnych cerkwi na świątynie rzymskokatolickie w międzywojennym Lublinie, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, 66 (3), s. 343–362.
Google Scholar
http://karmel.lublin.pl/kosciol-sw-jozefa/ [dostęp: 20.03.2020]
Google Scholar
http://teatrnn.pl/leksykon/artykuly/kosciol-matki-bozej- wspomozenia-wiernych-klasztor-salezjanow-w-lublinie/ [dostęp: 20.03.2020]
Google Scholar
http://teatrnn.pl/leksykon/artykuly/kosciol- ewangelicko-augsburski-pw-swietej- trojcy-w-lublinie/ [dostęp: 20.03.2020]
Google Scholar
https://lublin.luteranie.pl/2013/12/lublin-wielu-wyznan-i-narodowosci-casus- ewangelicy/ [dostęp: 20.03.2020]
Google Scholar
http://teatrnn.pl/leksykon/artykuly/zakon-ojcow-bonifratrow-w-lublinie- historia-zakonu/ [dostęp: 20.03.2020]
Google Scholar
http://teatrnn.pl/leksykon/artykuly/kosciol-pw-sw-kazimierza-w-lublinie- nieistniejacy-ul-bernardynska-15/ [dostęp: 20.03.2020]
Google Scholar
http://teatrnn.pl/leksykon/artykuly/kosciol-i-klasztor-wizytek-w-lublinie- obecnie-centrum-kultury/ [dostęp: 20.03.2020]
Google Scholar
https://lublin.gosc.pl/doc/6096597.Kosciol-sw-Michala-Archaniola-na-lubelskich-Bronowicach-wpisany [dostęp: 5.04.2020]
Google Scholar
https://kurierlubelski.pl/kosciol-sw-michala-archaniola- w-lublinie-wpisany- do-rejestru-zabytkow-to- podniesienie-rangi-swiatyni/ar/c1-14702767 [dostęp: 5.04.2020]
Google Scholar
https://archidiecezjalubelska.pl/ [dostęp: 5.04.2020]
Google Scholar
https://glusk.diecezja.lublin.pl i http://www.psmlublin.pl/ historia-parafii/ [dostęp: 5.04. 2020]
Google Scholar
http://www.swjadwiga.lublin.pl [dostęp: 8.04.2020]
Google Scholar
https://pl.wikipedia.org/wiki/Adam_Chmielowski [dostęp: 8.04.2020]
Google Scholar
http://kolbe.lublin.pl [dostęp: 8.04.2020]
Google Scholar
https://pl.wikipedia.org/wiki/Maksymilian_Maria_Kolbe [dostęp: 8.04.2020]
Google Scholar
https://pl.wikipedia.org/wiki/Urszula_Ledóchowska [dostęp: 8.04.2020]
Google Scholar
https://swietaurszula.lublin.pl/pl/parafia/historia [dostęp: 8.04.2020]
Google Scholar
https://goral.diecezja.lublin.pl/patron/ [dostęp: 8.04.2020]
Google Scholar
https://bobola.pl/parafia/patron-swiety-andrzej-bobola [dostęp: 8.04.2020]
Google Scholar