Opoczno dialect dictionary by Jan Łoś (1886)
Article Sidebar
Main Article Content
Abstract
Among the 19th‑century folklore collections, dialect dictionaries occupy an important place, including the lexicographically characterized (Opoczno dictionary by Jan Łoś (1886). In the article, the subject of the description is both its macro- and microstructure. This glossary is a valuable source for studying the history of the Polish language, its regional varieties, lexical richness, and early dialect lexicography.
Downloads
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Author, submitting a text to the editorial board of the journal “Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica", certifies that the content of the article has not been published so far and that the work does not violate in any way the copyright or related rights of other person, as well as other rights of third parties, and that no one's rights to the work (or any part thereof) have been missed. After signing the contract, the property rights to the published materials are transferred to the Scientific Publisher of the University of the National Education Commission, Krakow.
“Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica” is an open access journal, and all its content is made available free of charge to users and institutions under the Creative Commons CC-BY-NC-ND 4.0 license (attribution, non-commercial use, no derivative works). Under this license, the authors agree that their work may be lawfully reused for any purpose, except for commercial purposes, without the prior consent of the author or publisher. Everyone can read, download, copy, print, distribute and process these works, provided that the author's marking and the original publication place are correct. Published texts may not be used to create derivative works (e.g. to translate and publish in another language without the consent of the publisher). This is in line with the BOAI (Budapest Open Access Initiative) definition. "Studia Linguistica" does not charge for submitting or processing articles.
References
Biela J., 1891, Spis wyrazów zebranych we wsi Żarnówce nad Skawą, „Sprawozdania Komisji Językowej Akademii Umiejętności” IV, s. 374–384.
Google Scholar
Cinciała A., 1998, Słownik dialektyczny Księstwa Cieszyńskiego z dodatkiem przysłowiów i frazeologii, Wisła.
Google Scholar
Cygan S., 1997, Stan badań nad gwarami kieleckimi, [w:] Tradycja badań dialektologicznych w Polsce. Księga referatów z sesji językoznawczej w Olsztynie, red. H. Sędziak, Olsztyn, s. 102–118.
Google Scholar
Cygan S., 1998, Ksiądz Władysław Siarkowski (1840–1902) jako dialektolog-amator, [w:] Studia językoznawcze. Praca zbiorowa, red. W. Kupiszewski, Kielce–Warszawa, s. 97–106.
Google Scholar
Cygan S., 2002, Gwara w pracach etnograficznych Zygmunta Wasilewskiego, [w:] Zygmunt Wasilewski — polityk — krytyk — regionalista, red. M. Meducka, Kielce, s. 145–160.
Google Scholar
Cygan S., 2003, Materiały etnograficzne z okolic Pińczowa księdza Władysława Siarkowskiego jako źródło do badań nad gwarami polskimi, [w:] Ks. W. Siarkowski, Materiały do etnografii ludu polskiego z okolic Pińczowa, do druku przygotowali K. Bracha, B. Wojciechowska, L. Michalska-Bracha, Kielce, s. LXXIII–XC.
Google Scholar
Cygan S., 2005a, Ludoznawcze zainteresowania kieleckiej inteligencji, [w:] Z tradycji i dorobku inteligencji kieleckiej w XIX i XX wieku, red. M. Meducka, Kielce, s. 11–27.
Google Scholar
Cygan S., 2005b, Jan Łoś jako językoznawca, [w:] Z tradycji i dorobku inteligencji kieleckiej w XIX i XX wieku, red. M. Meducka, Kielce, s. 307–319.
Google Scholar
Cygan S., 2015, Trzy dziewiętnastowieczne małopolskie słowniczki gwarowe, „Poradnik Językowy”, z. 10, s. 7–23.
Google Scholar
Cygan S., 2018a, Gwara w świadomości mieszkańców wsi (na przykładzie Kielecczyzny i Opoczyńskiego), [w:] Język a kultura, t. 28: Świadomość językowa w ujęciu antropologiczno-kulturowym, red. A. Burzyńska-Kamieniecka, Wrocław, s. 25–43.
Google Scholar
Cygan S., 2018b, Słownik gwary opoczyńskiej, Opoczno (+CD).
Google Scholar
Cygan S., 2020a, Miejsce gwary opoczyńskiej w lokalnej prasie (na przykładzie kieleckich „Przemian”), „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica” XV, s. 50–66.
Google Scholar
Cygan S., 2020b, Dziewiętnastowieczne słowniczki gwarowe księdza Władysława Siarkowskiego z perspektywy leksykograficznej, „Gwary Dziś” XII, s. 220–245.
Google Scholar
Dembowski B., 1891, Spis wyrazów i wyrażeń używanych na Podhalu jako uzupełnienie poprzednich zbiorów, „Sprawozdania Komisji Językowej Akademii Umiejętności” IV, s. 301–317.
Google Scholar
Gloger Z., 1893, Słownik gwary ludowej w okręgu tykocińskim, „Prace Filologiczne” IV, s. 795–904.
Google Scholar
Jaros I., 2001, Gwary opoczyńskie na tle językowego pogranicza Małopolski i Mazowsza, Łódź.
Google Scholar
Kamińska M., 1956, Uwagi o rozwoju gwary opoczyńskiej, „Rozprawy Komisji Językowej ŁTN” IV, s. 55–60.
Google Scholar
Karaś H., 2011, Polska leksykografia gwarowa, Warszawa.
Google Scholar
Karaś H., 2012, Dziewiętnastowieczne słowniczki gwarowe jako przedmiot badań językoznawczych, „Poradnik Językowy”, z. 1, s. 55–64.
Google Scholar
Karłowicz J., 1871, Poradnik dla zbierających rzeczy ludowe, Warszawa.
Google Scholar
Kąś J., 2014, Gwara w słowniku gwarowym, [w:] Badania dialektologiczne. Stan, perspektywy, metodologia, red. M. Rak, K. Sikora, Kraków, s. 23–31.
Google Scholar
Kupiszewski W., 2011, Co z tego pozostało? (O pewnej gwarze po stu latach), „Prace Filologiczne” LXII, s. 155–162.
Google Scholar
Krzyżanowski J., 1989, Zygmunt Gloger i jego Encyklopedia staropolska, [w:] Z. Gloger, Encyklopedia staropolska ilustrowana, ze wstępem J. Krzyżanowskiego, s. 1–16.
Google Scholar
Leksykografia. Słownik specjalistyczny, 2020, red. M. Bielińska, Kraków.
Google Scholar
Łoś J., 1904, Znaczenie Słownika gwar polskich, [w:] Życie i prace Jana Karłowicza (1836–1903). Książka zbiorowa wydana staraniem i nakładem redakcji „Wisły”, Warszawa, s. 176–180.
Google Scholar
Mały Atlas Gwar Polskich, 1957–1970, t. I–XIII, red. K. Nitsch i M. Karaś, Kraków.
Google Scholar
Matlakowski W., 1891, Zbiór wyrazów ludowych dawnej Ziemi Czerskiej, „Sprawozdania Komisji Językowej Akademii Umiejętności” IV, s. 362–373.
Google Scholar
Matlakowski W., 1894, Słownik wyrazów ludowych zebranych w Czerskiem na Kujawach, „Sprawozdania Komisji Językowej Akademii Umiejętności” V, s. 127–147.
Google Scholar
Mátyás K., 1891, Słowniczek gwary ludu zamieszkującego wschodnio-południową najbliższą okolicę Nowego Sącza (wsie: Zawada, Nawojówka, Brzeziny, Kunów, Jamnica, Poręba, Bielowice i Dąbrówka Polska), „Sprawozdania Komisji Językowej Akademii Umiejętności” IV, s. 318–335.
Google Scholar
Miodunka W., 1989, Podstawy leksykologii i leksykografii, Warszawa.
Google Scholar
Okoniowa J., 2013, Słownik gwar polskich Jana Karłowicza. Dziedzictwo. Inspiracje. Wyzwania, „Prace Filologiczne” LXIV, s. 245–258.
Google Scholar
Pelcowa H., 2003, Synonimia i wieloznaczność w słowniku gwarowym, [w:] Gwary Dziś 2: Regionalne słowniki i atlasy gwarowe, red. J. Sierociuk, Poznań, s. 203–216.
Google Scholar
Reichan J., Woźniak K., 2001, Perspektywy polskiej leksykografii gwarowej, [w:] Gwary Dziś 1: Metodologia badań, red. J. Sierociuk, Poznań, s. 33–42.
Google Scholar
Rzeszowski L., 1891, Spis wyrazów ludowych z okolicy Żywca, „Sprawozdania Komisji Językowej Akademii Umiejętności” IV, s. 353–361.
Google Scholar
Sobotka P., 2020, O zasługach Jana Łosia dla polskiego językoznawstwa i kultury polskiej, [w:] My z Nich 4: Spuścizna językoznawców polskich XX wieku, red. Z. Greń, K. Kleszczowa, Z. Zaron, Warszawa, s. 101–116.
Google Scholar
Szymczak M., 1966, Charakterystyka gwary opoczyńskiej, „Literatura Ludowa”, R. X, z. 2–3, s. 7–10.
Google Scholar
Tomaszewska E., 2015, Oskar Kolberg i ks. Władysław Siarkowski – współpraca i wkład w dokumentację kultury ludowej Kielecczyzny, [w:] Ja daję właśnie materiał… O dziele Oskara Kolberga w dwusetną rocznicę Jego urodzin, red. E. Antyborzec, Poznań, s. 329–337.
Google Scholar
Tyrpa A., 2015, Językoznawstwo w Dziełach wszystkich Oskara Kolberga, [w:] Ja daję właśnie materiał… O dziele Oskara Kolberga w dwusetną rocznicę Jego urodzin, red. E. Antyborzec, Poznań, s. 91–108.
Google Scholar
Urbańczyk S., 1993, Dwieście lat polskiego językoznawstwa (1751–1950), Kraków.
Google Scholar
Waga A., 1860, Abecadłowy spis wyrazów ludowego języka w okolicach Łomży, Wizny i przyległych, „Biblioteka Warszawska” II, s. 748–760.
Google Scholar
Wasilewski Z., 1889, Słowniczek wyrazów ludowych we wsi Jaksicach, „Prace Filologiczne” V, s. 90–98.
Google Scholar
Woźniak K., 2000, Stan polskiej leksykografii gwarowej pod koniec XX wieku, [w:] Słowiańskie słowniki gwarowe, red. H. Popowska-Taborska, Warszawa, s. 17–51.
Google Scholar
Wronicz J., 2010, Mały słownik gwar polskich, „Prace Filologiczne” LVIII, s. 457–469.
Google Scholar
Wysoczański W., 2015, Materiały językowe w Kolbergowskim przekazie źródłowym, [w:] Ja daję właśnie materiał… O dziele Oskara Kolberga w dwusetną rocznicę Jego urodzin, red. E. Antyborzec, Poznań, s. 107–124.
Google Scholar
Zawiliński R., 1887, O sposobie gromadzenia materyałów etnograficznych, „Wisła” I, s. 3–8, 43–48.
Google Scholar
Złoża J., 1891, Zbiór wyrazów używanych w okolicach Chochołowa, „Sprawozdania Komisji Językowej Akademii Umiejętności” IV, s. 341–352.
Google Scholar
Żmigrodzki P., 2003a, O kilku błędach w słownikach języka polskiego, [w:] Śląskie studia lingwistyczne, red. K. Kleszczowa, J. Sobczykowa, Katowice, s. 96–103.
Google Scholar
Żmigrodzki P., 2003b, Wprowadzenie do leksykografii polskiej, Katowice.
Google Scholar