Epistolarny autoportret męża i ojca w listach familijnych Adolfa Dygasińskiego
Article Sidebar
Main Article Content
Abstrakt
The author of the article analyses set phrases that are motivated by the reality of the handicraft work. The analysis proves that Polish proverbs and set phrases depict work as an activity that is a sufficient and dependable source of income, evaluated on the basis of its effects. They also negatively depict people who perform their duties in a sloppy manner.
The analysis aims at reconstructing the linguistic image of the husband and father commemorated in the published family correspondence from the end of the nineteenth century. It is based on 277 letters sent by the writer Adolf Dygasiński, who acted as a tutor at the estates, to his wife Natalia and daughter Zofia who were settled in Warsaw. The article corresponds to H. Markiewicz’s essay devoted to methods of creating figures in literary texts; however it mainly stems from the research on the linguistic image of the world. It focuses on the lexical and phraseological layer of the studied texts, taking into account also the pragmatic aspect of the statements, especially the shape of the terminal forms of the opening and closing the letters which are typical for the structure of the genre. The juxtaposition demonstrates the writer’s fundamental traits which are in accordance with the stereotype of the husband preserved in the Polish language (especially responsibility, care, uncompromising nature) and qualities of the personality assigned according to the social role of the father (the role of the practical guide, adviser and defender). The features which go beyond the linguistic-cultural model of the father (understanding, mildness, protectiveness, parental warmth) should be linked to Dygasiński’s family circumstances. After his wife’s death, Dygasiński surrounded his growing-up daughter with special care, repeatedly declaring his total devotion to her.
Downloads
Article Details
Autor, zgłaszając tekst do redakcji czasopisma „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica”, zaświadcza, iż jest on rezultatem wyłącznie jego własnej twórczości, że treść artykułu nie była dotychczas publikowana oraz że utwór nie narusza w żadnym stopniu praw autorskich ani praw pokrewnych innych osób, jak również innych praw osób trzecich, a także, że niczyje prawa do utworu (lub jego jakiejkolwiek części) nie zostały pominięte. Po podpisaniu umowy prawa majątkowe do opublikowanych materiałów zostają przeniesione na Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie.
Rocznik „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica” to czasopismo o otwartym dostępie, a cała jego zawartość jest udostępniana bezpłatnie dla użytkowników i instytucji na zasadach licencji Creative Commons CC-BY-NC-ND 4.0 (uznanie autorstwa, użycie niekomercyjne, bez utworów zależnych). Na podstawie tej licencji autorzy zgadzają się, że ich prace mogą być zgodnie z prawem ponownie wykorzystywane do jakichkolwiek celów, za wyjątkiem celów komercyjnych, bez konieczności uzyskania uprzedniej zgody ze strony autora lub wydawcy. Każdy może prace te czytać, pobierać, kopiować, drukować, rozpowszechniać oraz przetwarzać, pod warunkiem poprawnego oznaczenia autorstwa oraz oryginalnego miejsca publikacji. Publikowanych tekstów nie można wykorzystywać do tworzenia utworów zależnych (np. do tłumaczenia ich i publikowania w innym języku bez zgody wydawcy). Jest to zgodne z definicją otwartego dostępu BOAI (Budapest Open Access Initiative) „Studia Linguistica”nie pobiera opłat za składanie artykułów ani ich przetwarzanie.
Autor, przesyłając artykuł do redakcji „Studia Linguistica”, bezwględnie zgadza się z poniższymi punktami:
-
Oświadczam, że jestem Autorem lub Współautorem nadesłanego tekstu. Przesłany tekst nie był nigdzie publikowany, jest całkowicie oryginalny i nie narusza w żadnym stopniu praw autorskich ani praw pokrewnych innych osób, jak również innych praw osób trzecich, a także, że niczyje prawa do utwory nie zostały pominięte.
-
Oświadczam, że nadesłany tekst nie został złożony do recenzji lub/i publikacji w innym czasopiśmie.
-
Przyjmuję do wiadomości, że Autor ponosi pełną odpowiedzialność za każdy przypadek plagiatu, niezależnie od tego, czy został on wykryty podczas procesu recenzji, czy po publikacji w „Studia Linguistica”.
-
Oświadczam, że ponoszę pełną odpowiedzialność finansową i prawną za wszelkie roszczenia związane z utworem.
-
Potwierdzam uznanie wszystkich źródeł danych wykorzystanych i cytowanych w badaniach.
-
Potwierdzam, że artykuł został wykonany z należytą starannością zgodnie ze standardami edytorskimi „Studia Linguistica”.
Bibliografia
Tekst źródłowy
Google Scholar
Adolf Dygasiński, Listy, wstęp i oprac. J.Z. Jakubowski, Wrocław 1972.
Google Scholar
Opracowania
Google Scholar
Anusiewicz J., 1995, Lingwistyka kulturowa. Zarys problematyki, Wrocław.
Google Scholar
Bartmiński J., Panasiuk J., 2001, Stereotypy językowe, [w:] Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin, s. 371–394.
Google Scholar
Bartmiński J., Polski stereotyp matki, [w:] idem, Językowe podstawy obrazu świata, Lublin 2007, s. 151–166.
Google Scholar
Bielenin-Lenczewska K., 2008, Rodzina, ród, pokrewieństwo w perspektywie lingwistyczno -antropologicznej, Warszawa.
Google Scholar
Bielińska-Gardziel I., 2009, Stereotyp rodziny we współczesnej polszczyźnie, Warszawa.
Google Scholar
Jarząbek K., Pocałunek jako znak i jego funkcje w porozumiewaniu się, „Socjolingwistyka”, t. 20: 2006, s. 55–63.
Google Scholar
Karwatowska M., 1999, Językowy obraz „ojca” w wypowiedziach uczniowskich, [w:] Wartościowanie w dyskursie edukacyjnym, red. J. Ożdżyński, S. Śniatkowski, Kraków, s. 247–254.
Google Scholar
Kobylińska J., 1997, Obraz matki w utworach Władysława Orkana, „Rocznik Naukowo-Dydaktyczny Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie”, z. 192, „Prace Językoznawcze”, t. IX, s. 103–113.
Google Scholar
Markiewicz H., 1983, Postać literacka i jej badanie, [w:] Autor – podmiot literacki – bohater.
Google Scholar
Z dziejów form artystycznych w literaturze polskiej, red. A. Martuszewska, J. Sławiński, Wrocław, s. 93–108.
Google Scholar
Mączyński M., 2002, Rekonstrukcja językowego portretu postaci literackiej, „Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis”, t. 6, „Studia Linguistica”, t. I, red. L. Bednarczuk, M. Mączyński, T. Szymański, s. 237–245.
Google Scholar
Mączyński M., 2004, Stereotyp dobrej żony / dobrego męża w pieśniach ludowych z okolic Krakowa, „Małopolska. Regiony – Regionalizmy – Małe Ojczyzny”, t. 6, red. E. Chudziński, s. 103–110.
Google Scholar
Perlin J., Milewska M., 2000, Afektonimy w polskim, francuskim, hiszpańskim i niderlandzkim.
Google Scholar
Analiza morfologiczna i semantyczna, [w:] Uczucia w języku i tekście, red. I. Nowakowska-Kempna, A. Dąbrowska, J. Anusiewicz, Wrocław, s. 165–173 (Język a Kultura, t. 14).
Google Scholar
Sulich A., 2002, Obraz pojęcia „ojciec” we współczesnej polszczyźnie, „Poradnik Językowy”, z. 3, s. 3–20.
Google Scholar
Tomczak L., 1991, Formy adresatywne we współczesnej rodzinie, [w:] Zagadnienia leksykalne i aksjologiczne, red. J. Puzynina, J. Bartmiński, Wrocław, s. 71–80 (Język a Kultura, t. 2).
Google Scholar
Wolnicz-Pawłowska E., Przezwiska intymne w najnowszej polszczyźnie. Cz. 1. Affectiva, „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznejw Olsztynie", nr 7, "Prace Językoznawcze", z. 1: 1997, s.71-93.
Google Scholar