Północnokresowe i białoruskie nazwy jałowca na tle słowiańskim

Article Sidebar

PDF
Opublikowane: lis 18, 2015
Słowa kluczowe:
nazwy jałowca, języki słowiańskie

Main Article Content

Leszek Bednarczuk

Abstrakt

The Polish-wide word jałowiec (Juniperus communis) in the Polish language of the north- eastern borderlands exists (already since Adam Mickiewicz’s times) as the variant jadłowiec, and in the present Wilno dialects also as the forms jodłowiec, ja/edleniec as well as a number of other forms. Among the aforementioned forms the variants which feature -d- are a result of Polish-Belarusian contact, due to which the Belarusian jadło  ec arose from the native jało  ec as a hypercorrect form through adideation to the Polish jodła, and jadleńec arose from the native jaleńec according to this pattern. The forms with -d- which emerged in this manner were borrowed by the regional Polish language from Belarusian as jadłowiec and the less frequent jadleniec. The article also explains the names of the juniper in other Slavic languages. The majority of them originally referred to shrubs of coniferous trees (fir, spruce, pine).

Downloads

Download data is not yet available.

Article Details

Jak cytować
Bednarczuk, L. (2015) „Północnokresowe i białoruskie nazwy jałowca na tle słowiańskim”, ANNALES UNIVERSITATIS PAEDAGOGICAE CRACOVIENSIS. STUDIA LINGUISTICA, (10). Dostępne na: https://studialinguistica.uken.krakow.pl/article/view/5141 (Udostępniono: 22 grudzień 2024).
Numer
Nr 10 (2015)
Dział
Artykuły naukowe

Autor, zgłaszając tekst do redakcji czasopisma „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica”, zaświadcza, iż jest on rezultatem wyłącznie jego własnej twórczości, że treść artykułu nie była dotychczas publikowana oraz że utwór nie narusza w żadnym stopniu praw autorskich ani praw pokrewnych innych osób, jak również innych praw osób trzecich, a także, że niczyje prawa do utworu (lub jego jakiejkolwiek części) nie zostały pominięte. Po podpisaniu umowy prawa majątkowe do opublikowanych materiałów zostają przeniesione na Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie.

Rocznik „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica” to czasopismo o otwartym dostępie, a cała jego zawartość jest udostępniana bezpłatnie dla użytkowników i instytucji na zasadach licencji Creative Commons CC-BY-NC-ND 4.0 (uznanie autorstwa, użycie niekomercyjne, bez utworów zależnych). Na podstawie tej licencji autorzy zgadzają się, że ich prace mogą być zgodnie z prawem ponownie wykorzystywane do jakichkolwiek celów, za wyjątkiem celów komercyjnych, bez konieczności uzyskania uprzedniej zgody ze strony autora lub wydawcy. Każdy może prace te czytać, pobierać, kopiować, drukować, rozpowszechniać oraz przetwarzać, pod warunkiem poprawnego oznaczenia autorstwa oraz oryginalnego miejsca publikacji. Publikowanych tekstów nie można wykorzystywać do tworzenia utworów zależnych (np. do tłumaczenia ich i publikowania w innym języku bez zgody wydawcy). Jest to zgodne z definicją otwartego dostępu BOAI (Budapest Open Access Initiative) „Studia Linguistica”nie pobiera opłat za składanie artykułów ani ich przetwarzanie.

Autor, przesyłając artykuł do redakcji „Studia Linguistica”, bezwględnie zgadza się  z poniższymi punktami:

  • Oświadczam, że jestem Autorem lub Współautorem nadesłanego tekstu. Przesłany tekst nie był nigdzie publikowany, jest całkowicie oryginalny i nie narusza w żadnym stopniu praw autorskich ani praw pokrewnych innych osób, jak również innych praw osób trzecich, a także, że niczyje prawa do utwory nie zostały pominięte.

  • Oświadczam, że nadesłany tekst nie został złożony do recenzji lub/i publikacji w innym czasopiśmie.

  • Przyjmuję do wiadomości, że Autor ponosi pełną odpowiedzialność za każdy przypadek plagiatu, niezależnie od tego, czy został on wykryty podczas procesu recenzji, czy po publikacji w „Studia Linguistica”.

  • Oświadczam, że ponoszę pełną odpowiedzialność finansową i prawną za wszelkie roszczenia związane z utworem.

  • Potwierdzam uznanie wszystkich źródeł danych wykorzystanych i cytowanych w badaniach.

  • Potwierdzam, że artykuł został wykonany z należytą starannością zgodnie ze standardami edytorskimi „Studia Linguistica”.

Bibliografia

Babik Z., 2008, Pojednanie z lasem. W stulecie „argumentu florystycznego” w slawistycznych badaniach etnogenetycznych (1908–2008), Kraków.
Google Scholar

Boryś W., 2005, Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków.
Google Scholar

Brückner A., 1927, Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków.
Google Scholar

Budziszewka W., 1965, Słowiańskie słownictwo dotyczące przyrody żywej, Wrocław.
Google Scholar

Budziszewska W., 1974, O słowiańskiej nazwie modrzewia ‘Larix’, „Rocznik Slawistyczny”, t. XXXV, s. 21–23.
Google Scholar

Czernych P., 1999, Istoriko-etimołogiczeskij słowar sowriemennogo russkogo jazyka, t. I–II, Moskwa.
Google Scholar

ESSJ – Etimołogiczeskij słowar slawjanskich jazykow, Moskwa 1974 i n. Janyszkowa I., 2000, Otrażenije żyzni i predstawlenij Slawjan w nazwanijach możżewielnika, „Studia Etymologica Brunensia”, t. I, s. 57–66.
Google Scholar

Kielak O., 2015, Etymologia i językowo-kulturowy obraz jałowca i kaliny, „LingVaria”, t. 1 (19), s. 181–193.
Google Scholar

Koniusz E., 2001, Polszczyzna z historycznej Litwy w „Słowniku gwar polskich” Jana Karłowicza, Kielce.
Google Scholar

LABNH – Linhwistyczny atłas biełaruskich narodnych haworak, t. I: Raslinny i żywjolny swiet: karta 146 jadłoec, Minsk 1993.
Google Scholar

Moszyński K., 1957, Pierwotny zasiąg języka prasłowiańskiego, Wrocław.
Google Scholar

Nitsch K., 1931, Jodła, świerk, smrek, „Lud Słowiański”, t. III, nr 2, A, s. 206–222.
Google Scholar

OLA – Obszczesławjanskij lingwisticzeskij atłas, t. III: Rastitel’nyj mir: karta 394 Juniperus communis, Minsk 1988.
Google Scholar

Rembiszewska D.K., 2007, Słownik dialektu knyszyńskiego Czesława Kudzinowskiego, Łomża.
Google Scholar

Rieger J. (red.), 2006, Słownictwo polszczyzny gwarowej na Litwie, Warszawa.
Google Scholar

Rieger J. (red.), 2014, Słownictwo polszczyzny gwarowej na Brasławszczyźnie, Warszawa.
Google Scholar

SEK – W. Boryś, H. Popowska-Taborska, Słownik etymologiczny kaszubszczyzny, t. I–VI, Warszawa 1994–2010.
Google Scholar

SGPKarł – J. Karłowicz, Słownik gwar polskich, t. I–VI, Kraków 1900–1911.
Google Scholar

SJPWil – Słownik języka polskiego (tzw. wileński), t. I–II, Wilno 1861.
Google Scholar

Sławski F., 1952–1982, Słownik etymologiczny języka polskiego, t. I–VI, Kraków.
Google Scholar

Spólnik A., 1990, Nazwy polskich roślin do XVIII wieku, Wrocław.
Google Scholar

SPS – Słownik prasłowiański, Kraków 1974 i n. Tyszkiewicz K., 1871, Wilia i jej brzegi, Drezno.
Google Scholar

Wajda-Adamczykowa L., 1984, Polskie nazwy modrzewia ‘Larix’, [w:] Dialektologia, ono- mastyka, stylistyka, red. M. Zarębina, Kraków, s. 31–47.
Google Scholar

Wajda-Adamczykowa L., 1989, Polskie nazwy drzew, Wrocław.
Google Scholar

Zdaniukiewcz A.A., 1972, Gwara Łopatowszczyzny, Wrocław.
Google Scholar