Semantyka historyczna – zakres badań i ich wyniki
Article Sidebar
Main Article Content
Abstrakt
The article presents the scope of research conducted within regard to historical semantics in Poland. Semanticists do research on the history of word’s and construction’s meaning. The sources of research materials (dictionaries and texts) are discussed. The on-line Conceptual Dictionary of Old Polish is described in detail as one of the sources. Also there are presented some achievements of Polish linguists in semantic-historical research.
Downloads
Article Details
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor, zgłaszając tekst do redakcji czasopisma „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica”, zaświadcza, iż jest on rezultatem wyłącznie jego własnej twórczości, że treść artykułu nie była dotychczas publikowana oraz że utwór nie narusza w żadnym stopniu praw autorskich ani praw pokrewnych innych osób, jak również innych praw osób trzecich, a także, że niczyje prawa do utworu (lub jego jakiejkolwiek części) nie zostały pominięte. Po podpisaniu umowy prawa majątkowe do opublikowanych materiałów zostają przeniesione na Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie.
Rocznik „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica” to czasopismo o otwartym dostępie, a cała jego zawartość jest udostępniana bezpłatnie dla użytkowników i instytucji na zasadach licencji Creative Commons CC-BY-NC-ND 4.0 (uznanie autorstwa, użycie niekomercyjne, bez utworów zależnych). Na podstawie tej licencji autorzy zgadzają się, że ich prace mogą być zgodnie z prawem ponownie wykorzystywane do jakichkolwiek celów, za wyjątkiem celów komercyjnych, bez konieczności uzyskania uprzedniej zgody ze strony autora lub wydawcy. Każdy może prace te czytać, pobierać, kopiować, drukować, rozpowszechniać oraz przetwarzać, pod warunkiem poprawnego oznaczenia autorstwa oraz oryginalnego miejsca publikacji. Publikowanych tekstów nie można wykorzystywać do tworzenia utworów zależnych (np. do tłumaczenia ich i publikowania w innym języku bez zgody wydawcy). Jest to zgodne z definicją otwartego dostępu BOAI (Budapest Open Access Initiative) „Studia Linguistica”nie pobiera opłat za składanie artykułów ani ich przetwarzanie.
Autor, przesyłając artykuł do redakcji „Studia Linguistica”, bezwględnie zgadza się z poniższymi punktami:
-
Oświadczam, że jestem Autorem lub Współautorem nadesłanego tekstu. Przesłany tekst nie był nigdzie publikowany, jest całkowicie oryginalny i nie narusza w żadnym stopniu praw autorskich ani praw pokrewnych innych osób, jak również innych praw osób trzecich, a także, że niczyje prawa do utwory nie zostały pominięte.
-
Oświadczam, że nadesłany tekst nie został złożony do recenzji lub/i publikacji w innym czasopiśmie.
-
Przyjmuję do wiadomości, że Autor ponosi pełną odpowiedzialność za każdy przypadek plagiatu, niezależnie od tego, czy został on wykryty podczas procesu recenzji, czy po publikacji w „Studia Linguistica”.
-
Oświadczam, że ponoszę pełną odpowiedzialność finansową i prawną za wszelkie roszczenia związane z utworem.
-
Potwierdzam uznanie wszystkich źródeł danych wykorzystanych i cytowanych w badaniach.
-
Potwierdzam, że artykuł został wykonany z należytą starannością zgodnie ze standardami edytorskimi „Studia Linguistica”.
Bibliografia
Bibliografia podręczna gramatyki historycznej i historii języka polskiego, 1981, cz. II, oprac. Z. Bukowcowa, M. Kucała, Kraków.
Google Scholar
Bibliografia podręczna gramatyki historycznej i historii języka polskiego, 2003, oprac. Z. Bukowcowa, Kraków.
Google Scholar
Biblioteka zabytków polskiego piśmiennictwa średniowiecznego, 2006, kierownik projektu W. Twardzik, płyta DVD, Kraków.
Google Scholar
Buttler D., 1978, Rozwój semantyczny wyrazów polskich, Warszawa.
Google Scholar
Duska J., Mika D., 2015, Czy pojęcie OJCZYZNA uległo przewartościowaniu? Zmiany semantyczne wybranych leksemów z zakresu państwowości, [w:] Dialog z tradycją, t. III, Język-komunikacja-kultura, red. R. Dźwigoł, I. Steczko, Kraków, s. 251–261.
Google Scholar
Geschichtliche Grundbegriffe. Historisches Lexicon zur politisch-socialen Sprache in Deutschland, 1972–1997, herausgegeben von Otto Brunner, Werner Conze, Reinhart Koselleck, Stuttgard.
Google Scholar
Hallig R., Wartburg W. von, 1952, Begriffssystem als Grundlage für die Lexikographie. Versuch eines Ordnungsschemas, Berlin.
Google Scholar
Indeksy do „Opisu źródeł Słownika staropolskiego”, 2011, oprac. M. Frodyma, Kraków.
Google Scholar
Kleparski G., 1999, Kierunki typologiczne w badaniach nad zmianą znaczeniową wyrazów, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego” s. 74–92, http://www. mimuw.edu.pl/polszczyzna/PTJ/b/b55_077-092.pdf (dostęp: 01.05.2017).
Google Scholar
Korpus tekstów staropolskich, https://www.ijp-pan.krakow.pl (dostęp: 01.05.2017).
Google Scholar
Koselleck R., 2001, Podstawowe pojęcia historii. Wprowadzenie, [w:] Semantyka historyczna, wybór i opracowanie H. Orłowski, Poznań, s. 27–50.
Google Scholar
Koselleck R., 2001, Semantyka historyczna, wybór i opracowanie H. Orłowski, Poznań. Michałowska T., 2003, Średniowiecze, Warszawa.
Google Scholar
Mika D., 2013, Indywidualizm w średniowieczu wobec faktów językowych, „Horyzonty Wychowania”, Vol. 12, No. 24, s. 129–140.
Google Scholar
Nowy leksykon judaistyczny, 2007, red. J.H. Schoeps, Warszawa.
Google Scholar
Opis źródeł Słownika staropolskiego, 2005, red. W. Twardzik we współpracy z E. Deptuchową i L. Szelachowską-Winiarzową, Kraków.
Google Scholar
Pawelec R., 2013, Ciemne zwierciadło. Semantyka antywartości, Warszawa.
Google Scholar
Piela A., 2016, Pozorna tożsamość. Polskie tradycjonalizmy z semantycznym archaizmem, Katowice.
Google Scholar
Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, w przekładzie z języków oryginalnych, opracował zespół biblistów polskich z inicjatywy benedyktynów tynieckich, Poznań 1991.
Google Scholar
Poprawska U., 2016, Ciągłość i zmiany semantyczne rodziny wyrazu kolęda, [w:] W kręgu dawnej polszczyzny II, red. M. Mączyński, E. Horyń, E. Zmuda, Kraków, s. 229–238.
Google Scholar
Saussure F. de, 1991, Kurs językoznawstwa ogólnego, Warszawa.
Google Scholar
Sieradzka-Baziur B., 2010, Najstarsze polskie słownictwo należące do rodziny wyrazowej „ród”, [w:] Rodzina w języku i kulturze, red. J. Bujak-Lechowicz, Piotrków Trybunalski s. 59–72.
Google Scholar
Sieradzka-Baziur B., 2011, Projektowany Słownik pojęciowy języka staropolskiego i jego przydatność w badaniach naukowych oraz w procesie dydaktycznym, [w:] Nie tylko o dydaktyce..., red. M. Obrusznik-Partyka, L. Pacan-Bonarek, Piotrków Trybunalski, s. 341–350.
Google Scholar
Sieradzka-Baziur B., 2012, O projekcie Słownika pojęciowego języka staropolskiego w kontekście prac dotyczących najdawniejszego słownictwa, „Język Polski” z. 2, s. 81–91.
Google Scholar
Sieradzka-Baziur B., 2013a, O strukturze semantycznej języka. Pojęcie SAMOTNOŚĆ, „Horyzonty Wychowania”, Vol. 12, No. 23 , s. 117–138.
Google Scholar
Sieradzka-Baziur B., 2013b, INDYWIDUALIZM jako pojęcie, „Horyzonty Wychowania”, Vol. 12, No. 24, s. 17–35.
Google Scholar
Sieradzka-Baziur B., 2015, Komunikowanie i wyrażanie emocji w tekstach średniowiecznych na podstawie Słownika pojęciowego języka staropolskiego, „Poznańskie Studia Slawistyczne” t. 9, s. 368–379.
Google Scholar
Sieradzka-Baziur B., 2016, Mediacja w średniowieczu a współcześnie w świetle faktów językowych, „Horyzonty Wychowania”, Vol. 15, No. 36, s. 109–125.
Google Scholar
Sieradzka-Baziur B., Kajtoch K., Mika D., 2016, Leksyka średniowieczna w Słowniku pojęciowym języka staropolskiego, [w:] W kręgu dawnej polszczyzny II, red. M. Mączyński, E. Horyń, E. Zmuda, Kraków, s. 287–300.
Google Scholar
Sieradzka-Baziur B., Kajtoch K., Mika D., Duska J., 2016, Słownik pojęciowy języka staropolskiego − charakterystyka, „Język Polski”, XCVI, 3, s. 68–79.
Google Scholar
Sieradzka-Baziur B., Kajtoch K., 2016, Pojęcie język w dwóch słownikach inspirowanych kategoryzacją semantyczną Rudolfa Halliga i Walthera von Wartburga (Porównawczy słownik trzech wsi małopolskich i Słownik pojęciowy języka staropolskiego), [w:] Dawne z nowym łącząc ... In memoriam Mariani Kucała, Towarzystwo Naukowe
Google Scholar
KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski, s. 101–118.
Google Scholar
Sławkowa E., 1998, O tzw. symbiotycznych i orwellowskich zmianach znaczeniowych (Z teorii badań nad historyczną zmiennością znaczeń wyrazów), „Prace Językoznawcze” 25, Studia Historycznojęzykowe, red. O. Wolińska, Katowice, s. 182–191.
Google Scholar
Słownik pojęciowy języka staropolskiego, 2015, red. B. Sieradzka-Baziur, Kraków, http:// spjs.ijp-pan.krakow.pl (dostęp: 01.05.2017).
Google Scholar
Słownik staropolski, 1953−2002, red. S. Urbańczyk, Wrocław–Warszawa–Kraków.
Google Scholar
Słownik staropolski. Suplement cz. 1 (verba absentia), 2014, red. E. Deptuchowa, Kraków.
Google Scholar