A złote jabłko stało się jabłkiem niezgody – o kulturowym i leksykograficznym wymiarze dwóch mitologizmów z komponentem nazywającym owoc
Article Sidebar
Main Article Content
Abstract
In the phraseological stock of Polish there can be found language units which conceal a cultural symbolism of mythological provenance - symbolism that speakers are perhaps sometimes unaware of. In this group tere are two phraseological expressions containing a fruit name (apple) that seem to be genetically related to Greek mythology: the złote jabłko [golden apple] and the jabłko niezgody [apple of discord]. The article presents the etymology of the ‘apple’ lexeme, broadly outlines the symbolism of apple and apple tree in various cultures and mythologies, and eventually discusses, inter alia, (1) mythological motivation of the units under consideration, (2) semantic and formal status of mythology-based phraseological expressions, (3) lexicographic status of both expressions, and (4) their international character.
Downloads
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Author, submitting a text to the editorial board of the journal “Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica", certifies that the content of the article has not been published so far and that the work does not violate in any way the copyright or related rights of other person, as well as other rights of third parties, and that no one's rights to the work (or any part thereof) have been missed. After signing the contract, the property rights to the published materials are transferred to the Scientific Publisher of the University of the National Education Commission, Krakow.
“Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica” is an open access journal, and all its content is made available free of charge to users and institutions under the Creative Commons CC-BY-NC-ND 4.0 license (attribution, non-commercial use, no derivative works). Under this license, the authors agree that their work may be lawfully reused for any purpose, except for commercial purposes, without the prior consent of the author or publisher. Everyone can read, download, copy, print, distribute and process these works, provided that the author's marking and the original publication place are correct. Published texts may not be used to create derivative works (e.g. to translate and publish in another language without the consent of the publisher). This is in line with the BOAI (Budapest Open Access Initiative) definition. "Studia Linguistica" does not charge for submitting or processing articles.
References
Bartmiński J. (red.), 2012, Słownik stereotypów i symboli ludowych, t. 1: Kosmos, z. 4: Świat, światło, metale, Lublin.
Google Scholar
Basaj M., 1988, O polu semantycznym internacjonalizmów frazeologicznych, „Z Polskich Studiów Slawistycznych”, seria 7, s. 29–35.
Google Scholar
Bańkowski A., 2000, Etymologiczny słownik języka polskiego, t. 1, Warszawa.
Google Scholar
Biedermann H., 2001, Leksykon symboli, tłum. J. Rubinowicz, Warszawa.
Google Scholar
Boryś W., 2005, Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków.
Google Scholar
Burszta W.J., 1998, Antropologia kultury. Tematy, teorie, interpretacje, Poznań.
Google Scholar
Chenel Á.P., Simarro A.S., 2008, Słownik symboli, tłum. M. Boberska, Warszawa.
Google Scholar
Chlebda W., 2005, Szkice o skrzydlatych słowach. Interpretacje lingwistyczne, Opole.
Google Scholar
Grimal P., 1997, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Wrocław – Warszawa – Kraków.
Google Scholar
Kopaliński W., 1990, Słownik symboli, Warszawa.
Google Scholar
Krzyżyk D., 2009, Znajomość związków frazeologicznych o rodowodzie mitologicznym (na podstawie badań wśród studentów), [w:] Język żyje. Rzecz o współczesnej polszczyźnie, red. K. Ożóg, Rzeszów, s. 134–141.
Google Scholar
Lewicki A.M., Pajdzińska A., 2001, Frazeologia, [w:] Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin, s. 315–333.
Google Scholar
Lurker M., 1989, Słownik obrazów i symboli biblijnych, tłum. bp K. Romaniuk, Poznań.
Google Scholar
Lurker M., 1994, Przesłanie symboli w mitach, kulturach i religiach, tłum. R. Wojnakowski, Kraków.
Google Scholar
Maćkiewicz J., 2001, Wyrazy międzynarodowe (internacjonalizmy) we współczesnym języku polskim, [w:] Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin , s. 555–562.
Google Scholar
Michalunio C., 2008, Dicta. Zbiór łacińskich sentencji, przysłów, zwrotów i powiedzeń z indeksem osobowym i tematycznym, Kraków.
Google Scholar
Oesterreicher-Mollwo M. (oprac.), 1992, Leksykon symboli, tłum. J. Prokopiuk, Warszawa.
Google Scholar
Oleśkiewicz A., 2007, Europa języków. Związki frazeologiczne o proweniencji biblijnej i antycznej w europejskiej wspólnocie słownikowej, Kraków.
Google Scholar
Plezia M., 2001, Tysiąclecie kultury antycznej w Polsce, [w:] idem, Scripta minora. Łacina średniowieczna i Wincenty Kadłubek, Kraków, s. 163–174.
Google Scholar
Puda-Blokesz M., 2011, Wariantywność mitologizmów frazeologicznych w świetle danych leksykograficznych, [w:] Perspektywy współczesnej frazeologii polskiej. Wariantyw- we frazeologii, red. P. Fliciński, Poznań, s. 81–93.
Google Scholar
Puda-Blokesz M., 2014, Mitologizmy frazeologiczne w języku polskim (na materiale leksykografii XX i XXI wieku), Kraków.
Google Scholar
Puda-Blokesz M. (w druku), Wokół problemów genezy polskich mitologizmów frazeologicznych, [w:] Perspektywy współczesnej frazeologii polskiej. Geneza dawnych i nowych frazeologizmów polskich, red. G. Dziamska-Lenart, J. Liberek, Poznań.
Google Scholar
Sinko T., 1988, Antyk w literaturze polskiej. Prace komparatystyczne, wybór i oprac. T. Bieńkowski, wstęp S. Stabryła, Warszawa.
Google Scholar
Sobol E. (red.), 1996, Słownik wyrazów obcych, Warszawa.
Google Scholar
Stabryła S., 2007, Złote jabłka Afrodyty. Greckie legendy o miłości, Warszawa.
Google Scholar
Zamarovský V., 2006, Encyklopedia mitologii antycznej, tłum. J. Illg, L. Spyrka, J. Wania, Warszawa.
Google Scholar