Graeco-Roman mythology-based expressions in Marek Krajewski’s retrocrime stories – convention and invention in a functional aspect
Article Sidebar
Main Article Content
Abstract
The subject to be presented and described in the present paper are word combinations with mythological (Graeco-Roman) origins occurring in eight crime novels penned by Marek Krajewski, taking the shape of: (i) better or less known phrasemes, or conventional petrified multiword units reproduced in a communicative act to express particular intentions and intensions; (ii) phrasematic innovations, or phrasemes modified formally and/or semantically and used against the grain of the phraseological norm; or (iii) literary nonce phrasemes, that is multiword units created ad hoc for the purposes of style and world depiction, containing eponyms and eponymisms of mythological origin which exist in Polish. The proposed examination of conventional (the titular convention), innovative, and nonce (the titular invention) units used in the excerpted crime novels is of a qualitative and functional nature, since its focus is on an attempt to point out and discuss the functions which the selected examples serve in the literary messaging. Polyword mythology-based expressions fulfil numerous and various (often at the same time) functions in M. Krajewski’s crime novels, incl. cultural-identitarian, content-focused, expressive, evaluative, aesthetic and others.
Downloads
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Author, submitting a text to the editorial board of the journal “Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica", certifies that the content of the article has not been published so far and that the work does not violate in any way the copyright or related rights of other person, as well as other rights of third parties, and that no one's rights to the work (or any part thereof) have been missed. After signing the contract, the property rights to the published materials are transferred to the Scientific Publisher of the University of the National Education Commission, Krakow.
“Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica” is an open access journal, and all its content is made available free of charge to users and institutions under the Creative Commons CC-BY-NC-ND 4.0 license (attribution, non-commercial use, no derivative works). Under this license, the authors agree that their work may be lawfully reused for any purpose, except for commercial purposes, without the prior consent of the author or publisher. Everyone can read, download, copy, print, distribute and process these works, provided that the author's marking and the original publication place are correct. Published texts may not be used to create derivative works (e.g. to translate and publish in another language without the consent of the publisher). This is in line with the BOAI (Budapest Open Access Initiative) definition. "Studia Linguistica" does not charge for submitting or processing articles.
References
Bąba S., 2009, Frazeologia polska. Studia i szkice, red. P. Fliciński, K. Skibski, Poznań.
Google Scholar
Brylla W., 2016, Polski kryminał retro. Między innowacją, naśladownictwem a literackim kiczem, [w:] Kryminał. Między tradycją a nowatorstwem, seria „Scripta Humana”, t. 5, red. M. Ruszczyńska i in., Zielona Góra, s. 223–236.
Google Scholar
Chlebda W., 2001, Frazematyka, [w:] Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin, s. 335–342.
Google Scholar
Dilna J., 2013, Inwencja a konwencja we frazeologii odmiany artystycznej współczesnej polszczyzny, „Rozprawy Komisji Językowej ŁTN” LIX, s. 33–43.
Google Scholar
Gorzelana J., 2016, Biblizmy we współczesnej literaturze popularnej na przykładzie „Kolekcji Kryminałów” Joanny Chmielowskiej „Polskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” 23(43), nr 1, s. 21–38, DOI: 10.14746/pspsj.2016.23.1.2
Google Scholar
Górny H., 2012, Mitologizmy w leksyce nowopolskiej – na podstawie wybranych tekstów pamiętnikarskich i słowników, [w:] Jednotlivé a všeobecné v onomastike. 18. slovenská onomastická konferencia, Prešov 12.–14. Septembra, red. M. Ološtiak, Prešov, s. 132–143.
Google Scholar
Ignatowicz-Skowrońska J., 2008, Frazeologizmy jako tworzywo stylu współczesnej powieści polskiej, Szczecin.
Google Scholar
Krawczyk A., Kowalczyk M.J. (red.), 1996, Wybrane zagadnienia z literatury. cz. 1, Antyk: inspiracje antyczne w literaturze, Kielce.
Google Scholar
Krupa B., 2008, Poetyka powieści Marka Krajewskiego, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka”, t. 14/15, s. 143–163.
Google Scholar
Lewicki A.M., Pajdzińska A., 2001, Frazeologia, [w:] Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin, s. 315–333.
Google Scholar
Luboń A., 2019, Filologia klasyczna i retrokryminały. O pisarstwie Marka Krajewskiego, [w:] Skład osobowy. Szkice o prozaikach współczesnych. Część 3, red. A. Nęcka, D. Nowacki, J. Pasterska, Katowice, s. 129–168.
Google Scholar
Nowak M., 2019, Funkcja frazeologizmów w wybranych poznańskich powieściach kryminalnych, „Adeptus: pismo humanistów” 13, s. 1–10, DOI: 10.11649/a.1655
Google Scholar
Pajdzińska A., 2005, Frazeologizmy jako tworzywo współczesnej poezji, Łask.
Google Scholar
Puda-Blokesz M., 2022, Językowe ślady starożytnej kultury grecko-rzymskiej w powieściach kryminalnych Marka Krajewskiego, „Język Polski” C II, z. 3, s. 66–78.
Google Scholar
Rittel T., 2018, Elżbieta Drużbacka. Mitologiczny kod tematyczny. Mitologizmy, mitologemy, mitemy, Kraków.
Google Scholar
Rudnicka E., 2020, Z Parnasu na Helikon – mitologiczne i realistyczne interferencje konotacyjne na przykładzie procesów apelatywizacji wybranych nazw miejscowych, [w:] Dialog z Tradycją. Tom VIII. Dziedzictwo antyczne i biblijne dziś, red. M. Puda-Blokesz, M. Ryszka-Kurczab, Kraków, s. 49–68.
Google Scholar
Sinko T., 1988, Antyk w literaturze polskiej. Prace komparatystyczne, wybór i oprac. T. Bieńkowski, wstęp S. Stabryła, Warszawa.
Google Scholar
Skibski K., 2010, Problem semantycznych innowacji frazeologicznych w tekstach literackich, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” 17(37), s. 139–150, DOI: 10.14746/pspsj.2010.17.10.
Google Scholar
Stabryła S., 1980, Antyk we współczesnej literaturze polskiej, Wrocław.
Google Scholar
Stańczak W., 1986, Antyk we współczesnej poezji polskiej (1956–1980), Wrocław.
Google Scholar
Zieliński K., 2016, The Ancient Quotations in Marek Krajewski’s Detective Novels, [w:] Antiquity in Popular Literature and Culture, red. K. Dominas, E. Wesołowska, B. Trocha, Newcastle, s. 51–64.
Google Scholar
MSMF – M. Puda-Blokesz, Po nitce do kłębka. Mały słownik mitologizmów frazeologicznych języka polskiego, Kraków 2015.
Google Scholar
SF PWN – Wielki słownik frazeologiczny PWN z przysłowiami, oprac. A. Kłosińska, E. Sobol, A. Stankiewicz, Warszawa 2009.
Google Scholar
SFE – M. Czeszewski, K. Foremniak, Ludzie i miejsca w języku. Słownik frazeologizmów eponimicznych, red. M. Bańko, Warszawa 2011.
Google Scholar
SMiK – M. Rutkowski, Słownik metafor i konotacji nazw własnych, Olsztyn 2012.
Google Scholar
SMTK – W. Kopaliński, Słownik mitów i tradycji kultury, Warszawa 2006.
Google Scholar
USJP – Uniwersalny słownik języka polskiego, wersja 2.0, Wydawnictwo Naukowe PWN SA 2006 (płyta CD).
Google Scholar